Rowno, jednakowo; tak samo, identycznie; w równym stopniu;
aequaliter Mącz, Calag; pariter, uno ordine Mącz; adaeque Calep; similiter Vulg (278):
Anićiem mogą z ſobą być/ Ktorzy iednáko niechcą żyć. BierEz O3,
Bv,
G4v,
L4v;
vbogiego ij bogatego iednako milowál OpecŻyw 5;
Diaſcorides/ Auicenna iednako ſie w thym zgadzaią FalZioł I 148a,
I 22c,
V 81;
ludzie á nacżynie ſklane iednako rozeznawamy, nacżynie zaiſte po zwięku, ale ludzi po mowie. BielŻyw 83;
ſłonce dla tego też ieſt w poſrzodku płanet poſtawiono, abi wſzitkim tak wirzchnim iako y ſpodnim ſwiatłoſć iednako podawało. GlabGad E2v,
E2;
LibMal 1545/96;
z obu ſtron iednáko boiowáli [equaliter pugnaverunt]/ thák że też przez trzy dni vſtáwicżnie okrutna walká trwáłá HistAl C8v,
H3;
KromRozm I M4v;
nye wſſyſtko wſſyſtkim/ áni wſſędy/ áni záwſſe yednáko ſluży. KromRozm II yv;
Diar 20;
BielKom C7;
GroicPorz g;
KrowObr 53;
OrzList a4 [2 r.];
UstPraw I;
OrzRozm P2v;
Iednáko vmiera vcżony iáko y nieucżony BielKron 79v;
ty rzecży przygadzáią ſie wſzem iednáko. BielKron 81v,
81,
105v,
108v,
261,
263,
391v;
GrzegRóżn H2v,
N2v;
Niech wiem iako ſie ludzie będą mieć ku tobie/ Bo nie wſzytkich iednako uznaſz przeciw ſobie. KochSat C3,
B2;
Si omnes uno ordine habetis Achinos, Ieſli wſziſtki yednáko ſzácuyecie/ Albo yeſli yednáko o wſziſtkich dźierżicie. Mącz 268a;
De amicitia omnes ad unum idem sentiunt, O prziyaźniey á záchowániu yednáko wſzyſci trzymáyą/ yednakie zdánie [...] máyą. Mącz 382d,
157c [2 r.],
281a,
436c,
446c;
[dworzanin] áby nie w iedney rzecży był tylko ochędożny/ á w drugiey nie/ ále we wſzytkim iednáko GórnDworz L8;
to nieledá rozum/ ktori może rzecż/ ktorą wſzytczy iednáko w ten cżás rozumieią/ ku inákſzemu wykładu przyciągnąć GórnDworz P7v;
gdy dwu równych [linii] iednáko vymieſz [...] tedy oſtátki co po vięćiu obu zoſtáną/ będą téż równé. GrzepGeom G3;
ieden Lan ieſt/ ácz go nie wſzędźie iednáko mierzą. GrzepGeom M3,
C2,
C2v,
E2,
E3v,
E4 (
16);
BiałKat 316;
KuczbKat 5,
65;
iednáko ſie we złem cieſzą/ á z dobrego ſie ráduią. RejZwierc 93v,
93v;
gdźie wſzyſcy iednáko wſzyſtko mogą/ tám iedność záchowaná być niemoże. WujJud 85v,
235,
261;
WujJudConf 42v,
141;
tegoſmy [...] przyſtrzegáli/ żebychmy ſłowá Hywreyſkie wſzędźie iednako tłumacżyli BudBib przedm B4;
MycPrz II C4v;
Strum M;
BudNT przedm B4v [3 r.],
Ii6;
Powiedźćie nam [...] ieſli BOG iednáko zbawia wſzyſtkie ludźie ktorzy máią być zbáwieni/ cżyli nie iednáko? CzechRozm 172,
ktv,
29,
48v,
60v,
128v;
Snadź z náſzym Piecżychoyſkim gdzyeś poſpołu byli/ A obá ſie wſzytkiego iednáko vcżyli PaprPan F2v,
Aa3v;
Wſzytcy ſię iednáko rodźimy/ z iednychże pocżątkow [Omnes nascimur eodem modo iisdem ex principiis] ModrzBaz 56v,
3v,
15,
20,
57v [2 r.],
70v [2 r.] (
13);
SkarJedn 124,
201 [2 r.],
316;
Gleich. Rowno/ Iednáko. Aequa, aequaliter Calag 247b;
Y mądry vmrze/ á vmrze y głupi/ Iednáko z duſze śmierć obudwu złupi KochPs 73,
104,
117;
SkarŻyw 209,
573;
co wſzytkich iednáko ćiśnie/ niewiem czemu Tobie ma być/ Synu móy naćiężey iednemu. KochTr 24,
17;
StryjKron 275;
CzechEp 4,
132,
191 marg,
283,
287,
356;
wſzyſcy iednáko/ ty rzecży wiedźieć y rozumieć máią/ ktore ku żywotowi onemu wiecżnemu/ y niebieſkiemu prowádzą. NiemObr 85,
37,
86;
Abowiem [ociec] obu iednáko miłował. KochSz A2v,
B4v;
ReszPrz 15,
16,
17,
20 [2 r.],
21 (
17);
iednoſtáyność we wſzyſtkich ſpráwách záchowuią/ gromadką chodzą/ [...] iednego ſłucháią/ iednáko ſię odźiewáią/ vt videantur eſſe tanquam vir vnus ReszList 186,
184;
WerKaz 275;
Day Boże/ by yednáko miłość w obu trwáłá PudłFr 52;
ArtKanc N10;
kto iedno z tych gwałći [wiarę albo prawo]/ ten iednáko rzeczypoſpolitéy ſzkodźi. KochWr 22;
ActReg 31,
39 [2 r.],
140;
Adaeque – Rownie, dnako [!]. Calep 21a;
gdźie Kmiotkowie nie wſzyſcy robią iednáko/ to pocżątek dworom vpadku GostGosp 20,
56,
164;
Phil E2;
Máłym też ludem/ trudno turkowi odeprzéć: ále ieſli ſobie wſzyſcy iednáko pomożemy/ zwyćięztwo pewné pánowie mamy OrzJan 58;
LatHar 111,
673 marg;
KołakCath B4v,
C;
RybGęśli C4;
áni go [Bóg krolestwa swego] iednáko wſzytkim dáie: ále káżdemu według zaſług iego. WujNT 84,
97,
259,
323,
649;
pokarm záśię nie káżdemu iednáko ſmákuie WysKaz 14,
20;
JanNKar D4v,
E3 [2 r.],
G3;
SarnStat 615,
971 [2 r.],
1211;
prawdźiwa wolność iednáko káżdemu dobremu ſłuży PowodPr 62,
39,
46,
77,
81;
ná ieden drogi kámień wſzyſcy iednáko pátrzą: ále ieden lepiey widźi niżli drugi/ co w nim zá ozdobá. SkarKaz 549b,
3b;
Zá rowno v mnie chodzą piiáni y głupi: Iednáko grzeſzy kto ich oſzuka ná kupi. KlonWor 69,
15,
39;
[wczora myal przyaczyele y nyeprzyaczyelye a dzysz wzyth⟨ky⟩ yenako ma [hodie habet omnes equales] HistAl 1510 548.]W połączeniu z przymiotnikiem i imiesłowem przymiotnikowym (28): Tegoż [Anaxagorasa] ieden pytał chciałliby abygo po iego ſmierci do imienia przynieſiono, odpowiedział, nic to nie płatno wſzędić droga na on ſwiat iednako daleka. BielŻyw 33; Nos długi á zewſząd iednako okrągły abo obli znamio. cżłowieka ku dobremu proſtego á na złe mądrego GlabGad N8; abyście już WM o wszyćkich potrzebach koronnych pospolitych opatrzeniu radzić nam raczeli, jednych od drugich nie dzieląc, gdyż za naszem zdaniem są jednako RP potrzebne. Diar 29; miał trzćinną miárę złotą/ chcąc żeby zmierzył miáſtho y brony iego/ y mur. [...] á długość/ y wyſokość/ y ſſerokość iego iednáko wielkie ſą [aequalia sunt]. Leop Apoc 21/16; ći kthorzy byli y ktorzy nie byli/ iednáko byli trapioni. BibRadz Sap 11/12, 3.Reg 6/25; OrzRozm C4; BielKron 200; Pariter patribus et plebi gratus, Iednáko rádźie yáko y poſpólſtwu wdźięczen. Mącz 279c; GórnDworz V7; KuczbKat 95 [2 r.]; BielSpr 23; WujJud 72v marg, L13; MycPrz B2; CzechRozm 26; Krol ma śię o to pilnie ſtáráć/ áby cnoćie/ dobremu powodzeniu/ y zacnośći wſzytkich obywátelow ſwych iednáko życzliw był ModrzBaz 20, 81; KochPs 204; ktorych [Apostołów] vrząd iednáki był/ bo wſzyſcy z iedną Ewánielią poſłáni/ y iednáko vprzywileiowáni. NiemObr 36; KochPieś 55; SarnStat 56, 649; Sekty w chrześćiáńſtwie nie wſzytkie iednáko ſzkodliwe. PowodPr 37 marg; VotSzl D2; GosłCast 30; SzarzRyt B3.
Zwrot: »jednako [z kim] jeść« = jeść te same pokarmy, to samo co ktoś je (1): Pies rzekł [wilkowi]/ temumći ią też rad/ Iednáko zemną będzieſz iadł BierEz R2.
Wyrażenie: geom. »iednako od siebie idące (a. będące); jednako od siebie iść (a. być a. pójść)« = o liniach równoległych (22; 7): Figury o cztérech węgłách/ co máią dwie á dwie Linié iednáko od śiebie idące GrzepGeom F4; Lineae aequidiſtantes, álbo parallelae [...] nigdy ſye nie zeydą/ ále iednáko od śiebie záwżdy poydą. GrzepGeom Q, D2, E2 [2 r.], E2v, E3 [3 r.] (29).
Szeregi: »jednako i zgodnie« (
1):
choć ná rożnych mieyſcách/ o tey ś. oſierze iednák iednáko y zgodnie vcżą. ReszPrz 20.
»jednomyślnie i jednako« (1): áby káżdy Greckiego zakonu cżłek [...] to wſzytko wierzył y wyznał/ co ona wierzy y wyznawa: niwcżym ſię nie dzieląc/ ále o wſzytkim iednomyślnie y iednáko trzymáiąc. SkarJedn 369.
a.
O ilości czegoś: równo, tyle samo (12):
Proch s korzenia Orzeſzkowego s prochem zieła łamikamienia iednako po połowiczi dragmy z winem albo z wodą graminis zmieſzane [...] kamień wypądza z nyrek FalZioł I 54a;
gdy zmieſzaſz Iemiołę iednako z żywiczą ſoſnową. Też Lep ſtey tho Iemioły/ z woſkem pod iedną miarą zmieſzany/ á trochę mniey ſoſnowey żywicze ktemu przycżyniwſzy ſtego będzieſz miał maſć FalZioł III 12a;
AEqualiter aut sorte legionibus agros assignare, Iednáko albo loſem miedzy woyská role podźielić/ rozdáć. Mącz 392b;
Strum Iv;
ModrzBaz 120;
Poddáni gdy drwá wożą/ iednáko nábieráć máią. GostGosp 18,
86,
106;
SarnStat 804,
816,
1075.
Szereg:»jednako i rowno« (2): mánnę/ iednáko zbierano y rowno/ w nacżynia wielkie y máłe. LatHar 189; SarnStat 434.
b. Stale tak samo, niezmiennie, bez zmian (14): Sindmégo [!] dnia gwiázdy wſſytki tak ty tzo blędny biég maią/ tak ty tzo iednako ſie obratzaią/ ogniſté brody z ſiebie wypuſſcżą/ iako widámy kométy. OpecŻyw 193v; KVkołka. Ptak ten od ſpiewania tak wezwan bowiem inaczeygo nie vmie odmienić/ ale zawsze iednako powtarza. FalZioł IV 23b, V 5v; HistAl K3v; BudBib 1.Par 16/37 marg; MycPrz I A3; ReszPrz 34, 37; WisznTr 23; Słonce iednáko y pádnie y wſchodźi/ Nam záwżdy z láty cokolwiek odchodźi. KochPieś 17; PaprUp D4, G3v; ActReg 29; WysKaz 3.
c.
Zarówno,bezrożnicy, obojętnie jak (4):
Fraza: »[komu] będzie za jednako« (1): iuż nam będzie záiednáko być w niewoli/ iákoſmy dziś ná poſmiech drugim przyſzli BielKron 222v.
Wyrażenia: »wszystko jednako« =
wszystko jedno,
obojętnie co (
1):
wſzyſtko to iednáko waży mowić/ Swiádek mi ieſt Pan Bog/ álbo Przez Páná Bogá. KuczbKat 285.
»za jednako« (2): A iednoſtáynym karánim pan z sługą był karan/ y poſpolity cżłowiek ćierpiał takież iáko y Krol. Záiednáko thedy wſſyſtcy iednym słowem ſmierći/ vmárłych mieli bez licżby [Similiter ergo omnes uno nomine mortis mortuos habebant innumerabiles]. Leop Sap 18/12; BielKron 222v.
Powtórzenie: »jednakoż ... jednako« (1): Iednákóż to bydź dobrą/ gdy niewié nikt o tym/ Iednáko też źle zginąć/ z wielą świátków po tym. GosłCast 32.