« Poprzednie hasło: CECHMISTRSTWO | Następne hasło: CECHMISTRZESTWO » |
CECHMISTRZ (11) sb m
e jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | cechmistrz | cechmistrze |
A | cechmistrza | |
I | cechmistrz(e)m | cechmistrzmi |
sg N cechmistrz (6). ◊ A cechmistrza (1). ◊ I cechmistrz(e)m (1). ◊ pl N cechmistrze (2). ◊ I cechmistrzmi (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w.
Znaczenia
1. Przełożony cechu rzemieślniczego (1): Bo nie dobra owo/ Gdy ſię więc ſtárſzy y cechmiſtrze ſchylą Sżykić pomylą. KlonFlis F.
2. Przełożony czeladzi ratuszowej, woźny ratuszowy (3): GroicPorz kk2v; Y kazał ią w więzieniu mieć/ polecáiąc przełożonemu nád więzniámi/ áby nic złego nie ćierpiáłá: [...] cżynił ták on Cechmiſtrz. SkarŻyw 444.
Wyrażenie: »cechmistrz ratuszny« (1): Tám ſkazano ná śmierć cżterzech z Rády/ tho ieſt Konradá Lángá/ [...] Iana Scherlángá śłoſárzá/ y Cechmiſtrzá Ratuſznego BielKron 393v.
3. Urzędnik sprawujący władzę opiekuńczą nad ludem; tribunus plebis Murm, Mymer1, BartBydg; magister curiae, tribunus, tribuum magister Cn (5): Tribunus plebis [...] Woyſky álbo cechmiſtrz. Murm 176; Mymer1 11v; BartBydg 162b.
Przen: Król (2): Tákże Krol/ ieſt Miſtrzem nád Miſtrzmi/ y Cechmiſtrzem náde wſzemi Cechmiſtrzmi w Kroleſtwie ſwym OrzRozm M.
4. Organizator uczty i odpowiedzialny za nią; modimperator Mącz (2): Symposiarchá, Cechmiſtrz/ ten zwłaſzczá który wyrządza bieſiádę/ álbo ſtárſzym yeſt ná bieſiedzie Mącz 436d, 228a.
Synonimy: 1. mistrz; 3. mistrz, przełożony, wojski.
Cf CEKLMISTRZ, CEKMISTRZ
ZZa