[zaloguj się]
[pdf]

CIELĘCY (39) ai

cielęcy (35), cielęci Mącz (3), cielęcy a. cielęci (1).

e jasne.

Fleksja
sg
mNcielęcy, cielęci fN nNcielęc(e)
Gcielęc(e)go Gcielęcéj, cielęcégo G
Acielęcy Acielęcą Acielęc(e)
Icielęcym I Icielęcym, cielęc(e)m
L Lcielęc(e)j L
pl
G cielęcych
A subst cielęc(e)
inne formy
pl I - cielęc(e)mi

sg m N cielęcy, cielęci (3). ◊ G cielęc(e)go (1). ◊ A cielęcy (2). ◊ I cielęcym (1). ◊ f G cielęcéj (1). ◊ A cielęcą (8). ◊ L cielęc(e)j (1). ◊ n N cielęc(e), cielęci(e) (4). ◊ G cielęcégo (2). ◊ A cielęc(e) (2). ◊ I cielęcym SienLek (4), cielęc(e)m (1) RejZwierc. ◊ pl G cielęcych (6). ◊ A subst cielęc(e) (2). ◊ I cielęc(e)mi (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII (z Cn) – XVIII w.

Przymiotnik od „cielę” ‘potomek krowy’; vitulinus Mącz, Calep, Cn (39): Nie długo ſie gowno kurzy/ ktore wcielęcey dupie burzy. March1 A4; Loy też cieleczy z ſolą ſtarwſzy, na ſtrupy głowne pomaga. FalZioł IV 13b; W źiemi Chynchital ieſt gorá ná ktorey miedzy innemi dziwy ieſt też rodzay iáſzcżorek z ćielęcemi głowámi BielKron 269; Offella vitulina, Cielięcie piecziſte. Mącz 260d; Vitulinus, Cielęći. Mącz 500b; Albo weźmi ſzpiku z goleni ćielęcych świeżych/ á thego z winem w vcho puść. SienLek 71; Warz w wodźie kośći álbo gnaty ćielęce SienLek 84v; Weźmi [...] ſzpiku ieleniego y ćielęcego drágm śiedḿ SienLek 117v; Ale gdy moſzny puchną/ łoy ćielęcy zbiałą álbo wárzoną ſolą vmieſzawſzy zágrzey/ á lethno námázuy. SienLek 118v; Weźmi łáyná ćielęcégo/ á vpal popioł s niego [...] tymże ſadzele ná goleni okłáday. SienLek 121; Albo weźmi żołći ćielęcéy/ mirry/ ſzáffránu/ á miodu [...] rány ſmrodliwé pomázuy SienLek 131v; Rdzę żelázną z łoiem ćielęcym zmieſzay/ á na páznogćie przykłáday. SienLek 136, 54, 85, 128v [2 r.], 132 [2 r.], 136 (20); BudNT Hebr 9/17; Calep 1131b; WujNT 300.

W charakterystycznych połączeniach: cielęcy(-a, -e) gnat, goleń, kości (6), krew, łajno (6), łoj (4), szpik, żołć (2).

Wyrażenia: »łopatka cielęca« (1): Y co kolwiek kto chce ſpráwić Muſi okrążne poſtáwić Y kołaczáć nie oſwięcą Aż daſz łopátkę ćielęcą RejRozpr E2v.

»mięso cielęce« [szyk 3 : 2] (5): Tedy ma rzecży pożywać odwilżaiączych y tucżączych. Iako ieſt mięſo cielęcze młodyoh wołow FalZioł V 32; Ma iadać dobre wołowe mięſo vwarzone/ takieſz ſkopowe y cielęcze. FalZioł V 94v; Mącz 500b; SienLek 6v, 148.

»cielęca skora« [szyk 1 : 1] (2): FalZioł IV 50b; Iakob [...] gdy mu miał błogoſłáwić Izáák ociec iego/ oſzył ręce ſobie w cielęcą ſkorę RejPos 56v.

»wątrobka cielęca« (2): Poydzieſzli też pod wienieć gdzie do pániey Haſki/ Zieſz wątrobkę Cielęcą/ przypłáćiſz Máłmazki. BielSat C [idem] BielRozm 15.

Iron (1):

Wyrażenie: »cielęce baczenie« (1): Nie ozdobiſzli nátury ćwicżeniem/ Pewnieć zoſtánie s cielęcem bacżeniem. RejZwierc 221.

Cf [CIELĘTOWY], CIOŁKOWY

MM