[zaloguj się]
[pdf]

CZAROWANY (24) part praet pass impf i prawdopodobnie pf

impf (1) CzechRozm 13, impf a. pf (23).

czarowany (6), czarowan a. czarowany (18).

Oba a jasne; o prawdopodobnie jasne.

Fleksja
sg
mNczarowany fNczarowanå nN
Gczarowan(e)go Gczarowan(e)j G
Dczarowan(e)mu Dczarowan(e)j D
A Aczarowaną Aczarowan(e)
Iczarowanym Iczarowaną I
Lczarowanym L L
pl
N m pers czarowani
subst czarowan(e)
G czarowanych

sg m N czarowany (1). ◊ G czarowan(e)go (2). ◊ D czarowan(e)mu (1). ◊ I czarowanym (1). ◊ L czarowanym (1) ◊ f N czarowanå (2). ◊ G czarowan(e)j (3). ◊ D czarowan(e)j (2). ◊ A czarowaną (2). ◊ I czarowaną (4). ◊ n A czarowan(e) (1). ◊ pl N m pers czarowani (1). subst czarowan(e) (2). ◊ G czarowanych (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Poddawany działaniu czarów, sztuk magicznych; tu (wszystkie teksty z pisarzy reformacyjnych) w odniesieniu do ludzi i rzeczy poświęcanych skutkiem ceremonii katolickich (24): Ná ty ſlowá Iákubá Swietego/ ták odpowiedam iż ty ſlowá Iákubá Swiętego/ nic ſie nieśćiągáią ku temu wáſzemu Oleiowi tzárowánemu. KrowObr 82; Izali tám iákim tzárowánym Oleiem/ błotem/ álbo Solą krzćił Kryſtuſá Syná Bożego/ y on lud przychodzący do niego? KrowObr 83v; Abowiem tu powiedaćie/ iż owies tzárowány dáie zwierzętom y ludziom zdrowie ćieleſne/ y lekárſthwo duſzam wietzne. KrowObr 95v; A więc to ieſt Ewánieliey Swiętey vtzyć? ludziom proſtym Popioły/ Bágná/ Ziołá Owſy/ Złoto/ Mirrhę/ Kádzidło/ miáſto Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego/ tzárowáne rozdawáć KrowObr 96v; A pothym kropićie on kiy wodą tzárowáną/ ktorą wy zowiećie ſwięconą. KrowObr 129, 71v [2 r.], 73, 74, 86v, 95v (16); GrzegRóżn Ev; GrzegŚm 29; A1e mowię iż wiárá prawdziwych chriſtyan: á nie oná zmyſlona Antychriſtowych krześćian: ktorzy ſie nie od Chriſtuſá tákimi ſtawáią/ ále od krztu y krzyżmá ktorym w dziecińſtwie cżárowáni bywáią. CzechRozm 13; á gdźie też kiedy Apoſtołowie ludźi w tym vpewniáli/ iż kto rzecży tych cárowánych [!] vżywa ten ma zdrowie y zbáwienie duſze y ćiáłá/ iáko tego vcży Rzymſka Kátholiká? CzechEp 362; A iż o dźiećinnym Papieſkim/ cżárowánym chrzćie/ nie w piśmie ś. nie cżytamy/ dla tego ſię nim ſłuſznie/ y ſpráwiedliwie brzydźimy. NiemObr 145; Były bowiem w Rzymie v Pogánow świece cżárowáne/ y wodá/ y inſze báłámutnie. NiemObr 159, 146.

W charakterystycznych połączeniach: czarowany (-a, -e) bagno, chrzest, dzieci, olej (2), owies (4), popioł, rzecz, świeca, woda (12), ziele, ziemia (2), złoto.

Szereg: »święcony albo czarowany« (1): Ciſnienie do wody ſwięconey álbo tzárowáney. KrowObr 245.

Cf CZAROWAĆ

ZZa