[zaloguj się]
[pdf]

CZERWIENIĆ SIĘ (14) vb impf

czerwienić się (11), czyrwienić się (3); czerwienić się Mącz, BielSat, BibRadz, KochPieś, BielRozm, Calep (2), WujNT (2), KlonFlis (2); czyrwienić się FalZioł, RejWiz, RejZwierc.

sie (8), się (6).

czér- (1) KochPieś, czer- (1) Mącz; drugie e jasne (Cn pierwsze e pochylone).

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 czérwienię się
3 czérwieni się czyrwienią się

praes 1 sg czérwienię się (2). ◊ 3 sg czérwieni się (10). ◊ 3 pl czyrwienią się (1). ◊ part praes act czyrwieniąc się (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Wyglądać czerwono, być czerwonym, ukazywać się w czerwonym kolorze; rubere Mącz, Calep, Cn; rubescere Calep, Cn; irrubere, irrubescere, purpurascere, roseo colore fulgere, rubicundum trahere colorem, subrubere, trahere ruborem Cn (14): á ktore [żaby] ſie cżyrwienią/ to na iadowitſze ſą. FalZioł IV 15a; A chociay ſie to zwirzchu iábłuſzko cżyrwieni/ Wierz mi gdy ſie obacży/ iż wnet fárbę zmieni. RejWiz 53; Y dźierży Pan w ręku kubek w ktorym ſię czerwieni wino [vinum rubuit] BibRadz Ps 74/9; Sol rubere solito magis, Słóńce ſie czerwieni nád zwyczay. Mącz 399a; A po drogach wſzędy trzęſie ſie kreẃ niewinnych Ablow cżyrwieniącz ſie po zyemi RejZwierc 186v; KochPieś 9; Calep 929b [2 r.]; Gdy bywa wieczor mowićie/ Pogodá będźie bo ſię niebo czerwieni [rubicundum est enim coelum]. WujNT Matth 16/2, Matth 16/3; Bo tu Cżerwieńſko cżerwieni ſię dawne Klaſztorem ſławne. KlonFlis F4v, G.
a. Rumienić się (o ludziach) (2): Nuſz záśię ony Báby co śiedzą ná trećie/ Ieſli ſnimi tárguieſz zábáiąć Kálećie. Bo nic máłpá nie robi nád węglim śię piecze/ To śię Bábá czerwieni dobrze śię nie wśćiecze. BielSat B4v [idem] BielRozm 14.

Formacje pochodne: zaczerwienić się; czerwienieć się, zaczerwienieć się.

Cf CZERWIENIĄCY SIĘ

ZZa