![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.55d5b47a78d5.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[Słownik Polszczyzny XVI wieku]](/static/img/spxvi-logo.9e6c364a84ff.png){kind=logo}
![[Szukaj]](/static/img/icons/magnifier-left.03d386f15d93.png){kind=icon}
| « Poprzednie hasło: [CZWAŁ] | Następne hasło: CZWAŁGAĆ SIĘ » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.783deef3e87f.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
CZWAŁAĆ (6) vb impf
czwałać (5), cwałać (1); czwałać LubPs, RejWiz, Mącz (3); cwałać KochJez.
Pierwsze a pochylone, drugie jasne.
Fleksja
| inf | czwåłać | |
|---|---|---|
| indicativus | ||
| praes | ||
| sg | ||
| 3 | czwåłå | |
| praet | ||
|---|---|---|
| sg | ||
| 3 | m | cwåłåł |
inf czwåłać (2). ◊ praes 3 sg czwåłå (3). ◊ praet 3 sg m cwåłåł (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI (cztery z tych samych przykładów) ‒ XVIII w.
Znaczenia
- Tkwić, grzęznąć (6)
Tkwić, grzęznąć (6): Volutabrum, Kał/ błoto w którym ſie świnie zwykły waláć/ czwalać. Mącz 506d.
W przen (5):
Zwroty; »w błocie czwałać« = być w złej sytuacji (1): In eodem haesitare luto, W tym záś błocie czwałać álbo tkwieć/ to yeſt/ w teyże niefortunie być. Mącz 152b.
»[komu] czwałać w głowie« = myśleć o czymś intensywnie, snuć, roić w myślach [szyk zmienny] (4): LubPs bb6; Cżemu ſie iuż przyucżył to mu cżwała w głowie RejWiz 89v; Nunc iam alia cura impendet pectori, Inſze teras mam ſtáránie ná ſię/ Inſze mi teras w głowie czwała. Mącz 288b; Teraz ſye o Pſków boiał: Pſków mu w głowie cwałał. KochJez B.
Synonimy: czołgać się, leźć, tkwieć, walać się.
KN