[zaloguj się]
[pdf]

CZYTANY (38) part praet pass impf

czytany (26), czytan (11), czytany a. czytan (1); czytany KrowObr, Leop, BibRadz, BielKron, Mącz (3), WujJudConf, ModrzBazBud, SkarŻyw (3), KochFr, ActReg, WujNT (2); czytan MiechGlab, KromRozm I, MurzOrt, BudBib, GrabowSet; czytany : czytan Diar (2 : 1), GroicPorz (4 : 2), RejPos (1 : 1), SkarJedn (2 : 1), SarnStat (1 : 1).

W formach złożonych: -a- (21), -å- (3); -å- BielKron, ModrzBazBud; -a- : å- Mącz (2 : 1). W formach niezłożonych a pochylone.

Fleksja
sg
mNczytany, czytån fNczytåna, czytånå nNczytåno, czytané
pl
N subst czytané
G czytanych

sg m N czytany (8), czytån (4); (praed) -any (7), -ån (4); -any GroicPorz (2), SkarŻyw (3), WujNT; -ån Diar, GrabowSet, SarnStat; -any : -ån SkarJedn (1 : 1). ◊ f N (praed) czytåna (3) GroicPorz (2), RejPos, czytånå (4) ModrzBazBud. ◊ n N (praed) czytåno (1) MiechGlab, KromRozm I, MurzOrt, BudBib, czytané (3) Diar, BielKron, KochFr; -é (1), -(e) (2). ◊ pl N subst czytané (14); -é (1), -(e) (13). ◊ G czytanych (1).

Sł stp, Cn brak, Linde w objaśnieniu s.v. czytać.

1. Imiesłów przeszły bierny od „czytać” ‘łączyć litery w wyrazy; zapoznawać się z treścią pisaną’ (37): gdy polſkiego piſma nie wſzytci ludzie poſpolici vmieią. iakoż tedy to może być od inſzych ludzi poſtronnych cżytano. MiechGlab ktv; Volvendi sunt libri Catonis, Máyą być czitáne y przeczitáne etć. Mącz 191c, 187b; że żadna pracá w tey mierze/ dáley niż od tyśiącá lat/ ná światło niewyſzłá/ [...] ktoraby z ták wielkim ábo pożytkiem/ ábo y vćiechą mogłá być cżytana ModrzBazBud ¶5v; KochFr 38.
Szereg: »czytany i pisany« (1): Wkażdym piſmie wielé na tym należy/ aby każdé ſłowo było czytáno i piſáno/ nie iako tako/ ale pewnym obyczaięm MurzOrt B.
a. Odczytywany, wygłaszany głośno i publicznie, najczściej w okolicznościach ważnych i uroczystych; obwieszczany, ogłaszany; recitatus Mącz (31): Byłoć záwſſe ſlowo Boże w koſćyele krzeſćiyáńſkim/ y piſmoć czytano/ y dobrze rozumyano y wykłádano. KromRozm I Lv; Czytane było to spisanie poselskie przy wszech. Diar 82; Iuż Sentencya wyſzſzego práwá ma być otworzoná y czytaná. GroicPorz bb4v, kv; Sub eas literas statim recitatae sunt tuae, Skoro po tych liściech twoye záś ſą czitáne. Mącz 425a; A na ſzoſtym tákże w Cárogrodzie Koncylium/ gdy liſt Agátoná był cżytan/ ktorym Monothelity potępiał/ [...] wſzyſcy krzyknęli SkarJedn 118, 268; ActReg 12; Abowiem mieſzkáiący w Ieruzálém y kśiążętá iego nie znáiąc tego Ieſuſá, y głoſow prorockich ktore przez káżdy ſzábát czytáne bywaią [quae per omne sabbatum leguntur]; oſądźiwfzy go wypełnili ie WujNT Act 13/27, s. 212, Col 4/16.

czytany z czego (2): Potym Dekret s Kſyąg álbo z Minuty będźie czytány GroicPorz z2; SarnStat 868.

czytany komu (1): Ná tym S. Zborze gdy oycowie S. [...] niemogli ſię wypráwic z onych trudnośći y chytrośći Neſtoryáńſkich y Eutychiáńſkich/ áſz im był cżytány liſt y wyznanie wiáry Leoná Papieżá SkarŻyw 318.

czytany przed kim (9): Kopija listu tego, ktory o odłożeniu egzekucyji na drugi sejm umowion był i przy poślech przed Krolem JM i Radami czytan Diar 90; GroicPorz cc; BibRadz 1.Mach 14/19; BielKron 207v; SkarJedn 120; y podał mu on zapis zápiecżętowány: proſząc/ áby był ná kazálnicy cżytány przed wſzjtkimi. SkarŻyw 173, 436; Oto przed ták wielem tyśięcy wybránych/ Będźie cżytan regeſtr złośći nieſłychánych. GrabowSet V3v; SarnStat 51.

W charakterystycznych połączeniach: czytany w kościele (3), przed sądem (u sądu) (2), przy wszech (przed wszemi, wszystkimi) (4).

Wyrażenia: »jawnie czytany« (3) : GroicPorz cc, hh2v; ktory [odpis listu] potym tákże iáwnie cżytány przed wſzytkimi będzie. SkarŻyw 436.

»czytany pospolicie« (1) : Gdy były tedyż artykuły ty czytane pospolicie, niewdzięcznie ich KJM słuchał Diar 63.

Szeregi: »obaczony i czytany« (1): A stądże Liſty gdy do Sądu bywáią przynieſyone/ pilnie máią być obaczone y czytáne/ ieſli thám co niemáſz wyſkrobánego/ albo między Linijámi piſánego. GroicPorz y3.

»opowiedany albo czytany« (1): iż ſą właſne ſłowá iego/ gdy bywáią wiernie opowiedáne albo cżytáne od niego. RejPos 239.

»pisany i czytany« (1): że Teſtáment złoczyńce zá poruczenim Sędźiego támże v Rády ták przes Piſárze bywa piſány/ y v Sądu iáwnie czytány/ tym kſtałtem, GroicPorz hh2v.

»czytany albo śpiewany« (1): A przeto w zebrániu náſzym vcżćiwym á iáwnym bywaią naprzod cżytáne albo śpiewáne modlitwy y wyznánie wiáry WujJudConf 227.

α. O tekstach liturgicznych (3): MAło nie táką drugą hiftorią ſłow Páńſkich nápiſał Lukaſz s. która bywa cżytaná na pirwſzą niedzyelę po Troycy s. RejPos 238.
Szeregi: »czytany i kazany« (1): Regeſtr abo ſpoſob nalezienia Epiſthoł y Ewángeley kthore bywáią cżytháne y kazáne we ſwiętá. Leop AAA2.

»śpiewany albo czytany« (1): Mowże teras/ iż ták Kryſtus y Apoſtołowie ſwięći poſtánowili/ áby łáćińſkim ięzykiem Mſze ſpiewáne albo tzytáne były. KrowObr 198.

2. Wymawiany (o wyrazach obcych) (1): Ták ma być cżytano Awram nie Abram/ ponieważ Dageſz niemáſz. BudBib I 6 marg.

Cf CZYTAĆ

BC