[zaloguj się]
[pdf]

DEKALOG (18) sb m

dekalog (17), dekalogum (1) SarnUzn.

-k-(15), -c- (3).

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
sg
N dekalog
G dekalogu
A dekalog
L dekalogu
inne sg A (lat.) - dekalogum

sg N dekalog (3). ◊ G dekalogu (12). ◊ A dekalog (1). ◊ L dekalogu (1). ◊ (lat.) A dekalogum (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

Dziesięcioro przykazań boskich [decalogus ‒ dziesięcioro Boże przykazanie a δέκα decem, λóγoς sermo seu verbum Mącz 78d; – dziesięcioro przykazanie Calep; przykazanie Boże dziesięcioro – decalogus Cn] (18): Dobrzeć ſie Kredá dzierżeć/ ále też nie opuſzcżáć Decalogum. Wołáią oni vſtáwnie/ Kredo Kredo. A my/ Dekálog Dekálog y Kredo. SarnUzn G3; Dekálog głowne grzechy zámyka. LatHar 130 marg; O tych contráctach y náturze ich diſcurſy, znaydźieſz lib. 10. ná oſtátku w wykłádźie oſmégo przykazánia Decálogu. SarnStat 99, 494, 714; W oſtátnich Mándatach Dekálogu ſwego/ ochrania Bog obrázy bliźnich náſzych PowodPr 63, 63 marg, 66.

W charakterystycznym połączeniu: przykazanie dekalogu (3).

Wyrażenie: »tablica dekalogu« (7): Honora Patrem et Matrem tuam Caput I. z ſtróny piérwſzégo przykazánia wtóréy Tablice Dekalogu. SarnStat 586, 603, 629, 643, 708; Tu iuż odpráwiwſzy pierwſzą tablicę Dekálogu/ [...] cżęśći wtorey doſyć przedłużoney/ koniec vcżyńmy PowodPr 54, 58.
Szereg: »dekalog abo przykazanie Boże« (1): Dekálog ábo przykazánie Boże iáko Polſká wypełnia. PowodPr 28 marg.

Synonim: »dziesięcioro przykazanie boże«.

KCh