[zaloguj się]
[pdf]

DESPERACYJA (13) sb f

Oba e prawdopodobnie jasne (tak w desperat), pierwsze a jasne drugie pochylone.

Fleksja
sg
N desperacyjå
G desperacyj(e)j
A desperacyją
I desperacyją
L desperacyj(e)j

sg N desperacyjå (2). ◊ G desperacyj(e)j (7). ◊ A desperacyją (1). ◊ I desperacyją (1). ◊ L desperacyj(e)j (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

Rozpacz, zwątpienie, brak nadziei; desperatio, proiecta audacia Cn [desperatio – wątpienie Mymer1 34v; Calep; – rozpacz, wątpienie BartBydg; rozpacz; zwątpienie – desperatio Cn] (13): Ták ſie rad záchowuie Sors/ Wnet po deſperáciey mors BielKom F2v; LubPs ee4v; Zoſtałli w tey deſperáciey/ ábo nie/ nie wiemy SkarŻyw 263; WerGośc 255; ActReg 25; zá cżym też poſpolſthwo do deſperácyey przyſzedſzy zá vćiſki y gwałty/ zwykło ſie kuśić o te ktorzy ſwoy nád nimi dominat roſciągáli. Phil R; Bo inácżey ſię modlić możeſz/ y cżáſem maſz/ kiedy ćię deſperácyą ſzátan trwoży LatHar 50.

W połączeniu szeregowym (1): tedy ten Dworzánin nie młody/ nie vcżuie żadney gorzkośći/ áni cięſzkośći ſerdecżney/ [...] iáko ieſth niewiárá/ gniew/ podeźrzenie/ boiaźń/ deſperácia/ y ine zápálcżywe ſkutki wſćiecżęniu podobne GórnDworz Mm4.

Szereg: »desperacyja i (abo) rozpacz« [szyk 1 : 1] (2): Hámuie też w nas roſpácz y deſperácyą BiałKat 378v; LatHar 113.
Wyrażenie przyimkowe: »z desperacyjej« (3): [skąpiec] z deſperáciej obieśił ſie GórnDworz Q8v; BielSpr 33v; PaxLiz C3.

Synonimy: niewiara, podeźrzenie, rozpacz, rozpaczność, wątpienie, zwątpienie.

AC