Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: DOKLEPOWAĆ

Następne hasło: DOKŁADAĆ »

DOKŁAD (23) sb m

o jasne; -åd, -ad-.

Fleksja

	sg
N	dokłåd
G	dokładu
I	dokładem

sg N dokłåd (1). ◊ G dokładu (1). ◊ I dokładem (21); -em (14), -(e)m (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. przydatek, dopełnienie, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) ‒ XVIII w.

Znaczenia

1. Dodatek, dopełnienie, uzupełnienie (2)
2. Nakład, staranie (1)
3. Rada, zasięganie czyjegoś zdania (2)
4. Warunek, klauzula (18)

1. Dodatek, dopełnienie, uzupełnienie; additamentum, appendicula, appendix, complementum, explementum, supplementum Cn (2): Theż mnie Miło. pánie/ bárzo máło ábo nic/ do dokłádu nie doſtáie GórnDworz V3v.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): A cżyni to z tym dokłádem/ że im ieſzcże wiele powiádáć y onych náucżáć miał CzechRozm 235.

2. Nakład, staranie (1): Ia ſwoim piſánim/ drogi drugim nie zágrádzam/ ktorzy też z łáſki Bożey piſáć będą/ y ozdobniey/ y z więtſzym dokłádem NiemObr 6.

3. Rada, zasięganie czyjegoś zdania (2): Lecz do gáſzenia nagłégo iákiégo/ [...] niebeſpieczeńſtwá powinni będźiem z dokłádem Rad/ [...] zábiégáć niebeſpieczeńſtwu/ wedle powinnośći náſzéy. SarnStat 434.

Wyrażenie: »z dokładem wolej bożej« = odwołaniem się do woli Boga (1): nic docześnego żądáć áni prośić od Bogá nie mamy/ iedno z tym dokłádem woley Bożey y vpodobánia iego. WujNT 116.

4. Warunek, klauzula (18): O CZYM pátrzay formam iuramenti Senatorſkiéy wysſzéy, gdźie dokład w przyśiędze: Królowi Polſkiému będę wierny SarnStat 223, 757.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: tym (15); iż (6), że (4), aby (4), żeby (1)] (15): Ale to iednák z dokłádem tym wyznawam: że tego ták nie rozumiem áni trzymam CzechRozm 22v, 19, 52; ActReg 100; A tym czáſem inné ſpráwy przed ſądem mogą bydź odpráwowáné: A wſzákże z tym dokłádem [ita tamen JanStat 491]: Aby od onéy porády záśię ſie wróćiwſzy odpowiédź vczyniłá [...] pozwána ſtroná. SarnStat 546, 283, 355, 366, 400, 857 (11).

Szeregi: »z dokładem i poprawą« (1): poſtánowienié w Roku 1579. w woyſku pod Połotckiem vczynioné/ przy mocy zoſtáwuiemy z tym dokłádem y popráwą/ która ſie ná tym teráznieyſzym Séymie sſtáłá. SarnStat 864.

»z warunkiem i dokładem« (1): decláruiemy/ z tym wárunkiem y dokłádem/ że bez náſzégo pozwolenia [listy Kazimierzowe] mogą bydź diſponowáne y álienowáne przez poſseſsori. SarnStat 759.

Synonimy: 1. dołożenie, przyłączenie; 4. kondycyja, warunek.