Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZYŁĄCZANIE

Następne hasło: PRZYŁĄCZON »

PRZYŁĄCZENIE (13) sb n

Pierwsze e jasne, drugie pochylone.

Fleksja

	sg
N	przyłączenié
G	przyłączeniå
A	przyłączeni(e)
I	przyłączeni(e)m

sg N przyłączenié (6); -é (1), -(e) (5). ◊ G przyłączeniå (4). ◊ A przyłączeni(e) (1). ◊ I przyłączeni(e)m (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu s.v. przyłączyć.

Znaczenia

I. Rzeczownik od „przyłączyć”: dołączenie, złączenie, zjednoczenie (10)
- a. O złączeniu z Bogiem (2)
- b. O terytorium (1)
- c. astron. O układzie ciał niebieskich (1)
II. Rzeczownik od „przyłączyć się”: przystąpienie, dołączenie się (3)

I. Rzeczownik od „przyłączyć”: dołączenie, złączenie, zjednoczenie; adiunctio Mącz, Calep, Cn; accomodatio Calep; annexus Cn (10): Adiunctio, Prziłączenie/ prziſądzenie. Mącz 178a, 512d; Accommodatio – Prziłaczenie Calep 14a, 24b.

przyłączenie do czego (1): á potym iuż ſą pewni przyłącżenia do oney gromády ſwiętey/ [...] ktorá iuż wiecżney radośći vżywa około niego. RejAp 118.

przyłączenie k komu (1): aboczem bog myal myecz ktobye przylączenye ato troycza ſzwyąta od uyekow uyzwolyla czyebye myecz myla panno matką [...] ſzyna ſzwego PatKaz II 36v.

a. O złączeniu z Bogiem (2): Ták ći ktorzy iuż w Niebie iák y my ná źiemi. W Synu Bożym Iezuśie Pánu ſwym żywiemy. A toć práwa ſzcżęśliwość cżłowieká káżdego. Ktory może doſtąpić przyłącżenia tego. KołakSzczęśl D.

przyłączenie ku komu (1): Proſzę ćię o to/ áby święte Ciáłá y Krwie Páńſkiey pożywánie [...] Niech mi też będźie [...] ku tobie o iedyny á prawdźiwy Boże moy/ ſtałym á ſtátecżnym przyłącżeniem LatHar 225.

b. O terytorium [do czego] (1): Ná oſtátek áby przerzeczonych Kśięſtw álbo Powiátów do króleſtwá náſzégo wćielenié y do Woiewództwá Krákowſkiégo przyłączenié tym mocnieyſzé ná wieki było/ vſtáwiamy [...] SarnStat 1217.

c. astron. O układzie ciał niebieskich (1): by mię ktemu nieporuſzáło niedawne złączenie dwu Płáneth zwierſchnich/ ktore złączenie/ moc ſwoię ku záćmieniu ſłońcá przyłączy: s ktorego przyłączenia iedná złość drugiey przymnoży. LeovPrzep B3v.

II. Rzeczownik od „przyłączyć się”: przystąpienie, dołączenie się (3):

przyłączenie k czemu (1): WujNT 443 cf Szereg.

przyłączenie czyje (2): pewnie wiedz iż cie ten Pan weźmie [...] iż cie doprowádzi do [...] oney wiecżney owcżarniey ſwey. A tám tym przyłącżeniem twoim [...] rozweſeliſz wſzytko zebránie niebieſkie RejPos 169; WujNT 443.

Wyrażenie: »przyłączenie do kościoła« (1): Páweł/ choć z niebá od Bogá powołány y náuczony/ wſzákże poſłan ieſt do człowieká/ dla przyięćia S.Sákrámentow/ y do przyłączenia do kośćiołá. WujNT 435.

Szereg: »przystanie i przyłączenie« (1): [w kościele były] Sákrámenty widome/ kárność/ prześládowánie y roſproſzenie widome: haeretycy ktorzy z tego kośćiołá wychodzili widomi: przyſtánie i przyłączenie k niemu ludzi/ Pogánow y narodow widome WujNT 443.

Synonimy: I. dodanie, przydanie.

Cf PRZYŁĄCZYĆ, PRZYŁĄCZYĆ SIĘ

DDJ