« Poprzednie hasło: DOWCIPNIK | Następne hasło: DOWCIPNY » |
DOWCIPNOŚĆ (10) sb f
Oba o prawdopodobnie jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | dowcipność | |
G | dowcipności | dowcipności |
A | dowcipność | |
I | dowcipnością |
sg N dowcipność (3). ◊ G dowcipności (2). ◊ A dowcipność (1). ◊ I dowcipnością (3). ◊ pl G dowcipności (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
- 1. Rozum, inteligencja, bystrość (6)
- 2. Biegłość, umiejętność, sztuka (4)
1. Rozum, inteligencja, bystrość; ingenium Mymer1, BartBydg (6): ktorego nyebo ogranącz nyemoſze any anyely ſzerafynyſzczy y wſzyſzczy dowczypnoſzczą ogarnącz any ſzroſzvmyecz nyemogą PatKaz II 54a; Mymer1 22; BartBydg 74b; RejWiz 155v.
Wyrażenie: »dowcipność umysłu« (1): chutkoſć twoię y dowćipnoſć vmyſlu tuego miłuię skutecżnie HistAl A7.
Szereg: »baczność i dowcipność« (1): wſzakoż dobra bacznoſć y dowcipnoſć tam bywa. GlabGad N7.
2. Biegłość, umiejętność, sztuka (4): Czoſzkolwiek z wielką dowcipnoſcią bywa ſprawiano: to wſzytko Weuuſce [!] ieſt poddano. Iako ieſt vmieiętnoſc hawtowania koſztownych rzecży: y miſternego wyſzywania kobierczow FalZioł V 51v.
dowcipność czego (1): HistAl C4v cf Przysłowie.
Przysłowie: pſi kthorzy bárzo ſzcżekáią/ nie máią żadney dowćipnoſći obráżenia. HistAl C4v.
Szereg: »dowcipność a waga« (1): á thak z wielką dowcipnoſcią á z wagą lekarz ma ſie ważić dawać Cżemierzicze FalZioł I 45d.
Wyrażenie przyimkowe: »wedle dowcipności« (1): Przetoż wedle twoiey [mistrzu] dowćipnoſći/ vcżyń iáką rzecż/ przez ktorą bych ſie mogł dowiádowáć thákowych przeſtępcow. HistRzym 48v.
Synonimy: 1. baczność; 2. industryja.
JZ