[zaloguj się]
[pdf]

DRĘCZON (23) part praet pass impf

dręczon (10), dręczony (3), dręczon a. dręczony (10); dręczon TarDuch, HistAl (4), MurzNT, Leop, RejAp, WujNT; dręczony Calep, PaxLiz; dręczon : dręczony.Mącz (1 : 1).

cż (13), cz (6), c (1); cż : c PaxLiz (1 : 1).

W sg m dręczón. ◊ W pozostałych formach o jasne.

Fleksja
sg
mNdręczon, dręczón, dręczony fNdręczona, dręczon(a)
Gdręczon(e)go G
Idręczonym I
pl
N m pers dręczeni
A subst dręczon(e)

sg m N dręczon (9), dręczony (3); (praed) dręczón (8), dręczony (1) PaxLiz [w wierszu]; -ón (1), -(o)n (8). ◊ G dręczon(e)go (1). ◊ I dręczonym (1). ◊ f N (praed) dręczona (1), dręczon(a) (1). ◊ pl N m pers dręczeni (6); -eni (1), -(e)ni (5). ◊ A subst dręczon(e) (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z tych samych przykładów) s.v. dręczyć.

Męczony, trapiony; tortus Mącz, Calep (23): [ktoryś wybawił] Czorkę poganki kthora była dręcżona przez Dijabła TarDuch D4; Barzo wielce był dręcżon Alexander y iego zaſtęp/ á ták kazał ieſzcże więtſzy ogień cżynić około zaſtępow nád ieziorem HistAl H6v; á tym to tylko okázáć/ iáko ſprzećiwnicy ich byli dręcżeni [cruciabantur] BibRadz Sap 16/4; Torqueri dies et noctes, Być trapión/ dręczón/ w noći y we dnie. Mącz 459a, 459b; RejAp 171; á od ogniſtich wężow byli dręcżeni. RejPos 150; KochPs 107; Calep 1074b; LatHar [++2]; PaxLiz C2.

dręczon z czego [= przez co] (1): Ktorą [grubość płci] poćieráć trzebá/ źiołkiem przerzeconym/ Choćiaſz z bolu cżłek będźie/ nie iáko dręconym. PaxLiz D2v.

dręczon czym (3): Iezu kthorys niezlicżonemi krzywdami dręcżon TarDuch C2. Cf »dręczon ogniem a siarką«.

Wyrażenie: »dręczon ogniem a (i) siarką« (2): oto będą dręcżeni ogniem y ſiárką przed oblicżnoſcią Anyołow y Báránká RejAp 122v, 121v.
Szeregi: »męczon i dręczon« (1): gdy [diabeł] mowić nie mogł przy obecnośći kośći ich [świętych] y gdy od nich był męczon y dręczon/ y vćiekáć muśiał. WujNT 478.

»dręczon i uciśnion« (1): Prokuratory im [więźniom] zá ſwe pieniądze chowáią/ co ich Cauzy bronią/ żeby nie ſłuſznie dręcżeni/ y nakłádámi zbytnimi vćiſnieni nie byli ReszHoz 121.

W przen (1): a łódź iuſz na śrzód morza była (marg) dręczona odwałów [vexata a fluctibus] (‒) Gdźie iéi téſz wały barzo cięſzko czynili MurzNT Matth 14/24.
a. Męczony przez choroby, dolegliwości (5): Gdy ſie iuż przybliżał cżás národzenia/ Olimpia w wielkiey ſie boleſći męcżyłá y iey żywot wielce był dręcżon HistAl A6.

dręczon czym (4): [ołowianej barwy uryna] Znaminuie [!] pierſi y płucza być dręcżone/ iako dychawicżną niemoczą FalZioł V [2]v; ták że też y wielkiemi zimnicámi był dręcżon HistAl E2, A6; Leop Iob 9/27.

Synonimy: męczon, trapion, uciśnion.

Cf DRĘCZYĆ

ZZie