[zaloguj się]

DROŻNY (8) ai

-żn- (6), -zn- (2).

dró- (3), dro- (2); dró- MurzNT, Oczko; dro- ZawJeft; dró- : dro- JanNKar (1 : 1).

comp i sup (3 +1) (nå)drożniejszy.

Fleksja
sg
fNdróżnå nNdróżniejszé
G Gdróżn(e)go, dróżniejsz(e)go
Anådróżniejszą Adróżn(e)
pl
N subst dróżniejszé
A subst dróżné

sg f N dróżnå (1).A nådróżniejszą (1).n N dróżniejszé (1).G dróżn(e)go, dróżniejsz(e)go (2).A dróżn(e) (1).pl N subst dróżniejszé (1).A subst dróżné (1).

stp: drożne, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) ‒ XVIII w.

1. Będący, leżący na drodze; itinerarius, vialis, viarius Cn (1):
Wyrażenie: »błoto drożne« (1): Y będą iákoby mocarze/ ktorzy tłocżą bloto drożne ná bitwie [conculcantes lutum viarum in proelio] y będą walcżyć bo Pan ſnimi Leop Zach 10/5.
2. Stosowny, właściwy, prawidłowy, słuszny; rectus Vulg (7): rádźi áby niezbożné Vczynki ſwoié vdał zá drożné. ZawJeft 29; przeto ſie té tylko [obiecadła] położyły, któré drożnieyſzé były, á do druku zyśdź ſie mogły. JanNKar H2, D4v; PowodPr 82.
Wyrażenie: »nadrożniejsza droga« = słuszny sposób (1): którą to [przyczynę] dobrze wybaczywſzy/ iuż iákobyś nápoły zá wygráną/ á do porátowánia ſye/ nadróżnieyſzą drógę nálazł Oczko 25.
Szereg: »dobry i drożny i prawdziwy« (1): Cżynił co ieſt dobrego y drożnego/ y prawdźiwego [bonum et rectum et verum Vulg 2.Par 31/20]/ przed Pánem Bogiem twoim PowodPr 3.

N sg f w funkcji orzecznika »drożna« (1):

Zwrot: »to się zda drożna« = rzecz słuszna, właściwa (1): wſzakże i to się zdá barzo dróżná co w Talmudzie żydowskiem piſzą MurzNT 38v.

Synonimy: 2. dobry, prawdziwy.

Cf BEZDROŻNY, CZWORODROŻNY, NIEDROŻNY

SB