[zaloguj się]
[pdf]

DUFAJĄCY (37) part praes act impf

-f- (35), -ff- (2).

dufa- (27), dufå- (5); dufå- SkarŻyw (4); dufa- : dufå- Mącz (2 : 1).

Fleksja
sg
mNdufający fNdufającå
Gdufając(e)go G
Ddufając(e)mu D
Adufając(e)go A
pl
N m pers dufający
G dufających
D dufającym
A m pers dufając(e)
I m dufającymi

sg m N dufający (9). ◊ G dufając(e)go (8). ◊ D dufając(e)mu (6). ◊ A dufając(e)go (1). ◊ f N dufającå (2). ◊ pl N m pers dufający (1). ◊ G dufających (1). ◊ D dufającym (1). ◊ A m pers dufając(e) (7). ◊ I m dufającymi (1).

Sł stp s.v. dufać, Cn brak, Linde w objaśnieniu s.v. ufny.

1. Mający ufność, wiarę, będący pewnym kogo lub czego; fretus Mącz; sperans Vulg (35):
a. W stosunku do Boga: mający mocne przekonanie, pewność zbawienia, nie wątpiący w łaskę bożą (27): á wſſák że iednák ćieſſy iż to záſię káżdemu dobrze dufaiącemu ná poćiechę wynidzie. RejPs 82v, 181; MycPrz I A4.

dufający komu (21), czemu (1): racz nas wſſytki dufaiące tobie zakryc pod cieniem skrzydł ſwiętego miłoſierdzia twego RejPs 23, 67, 69, 170v, 171, 197v; LubPs H3 marg; KrowObr 162; zbaw ſługę twego Boże moy duffáiącego tobie [sperantem in te], Leop Ps 85/2; RejPos 78 [2 r.] 81v, 117v, Ooo2, Ooo2v, Ooo3; RejZwierc 14v; Chwaląc zá táką opátrzność Páná Bogá/ ktory ſobie dufaiących nieomyla/ vcżyniłá ták S. Theodora SkarŻyw 341. Cf »Bogu dufający«.

dufający w kogo (1): MycPrz I A4 cf Szereg.

W charakterystycznych połączeniach: dufający dobrze, stale (2), ustawicznie.

Wyrażenia: »(Panu) Bogu, Panu dufający; dufający w Bodze« (3 : 1; 1): O iako wiele ieſt cięſzkiego karania grzeſznych ludzi/ ale dufaiącego w miłym Bodze miłoſierdźie ogarnie [sperantem autem in Domino misericordia circumdabit]. WróbŻołt 31/10; RejPos 352v; Cżego ſnádniey/ doſkonáley/ y ſzcżeśliwiey doſtąpić y ziednáć niemoże/ iedno gdy zwirzchność będźie pobożna/ bogoboyna/ y Pánu Bogu dufáiąca. WujJudConf 213v; SkarŻyw 102, 559.

»mocnie (a. mocno) dufający« (2): záwżdy ten porządek záchowan bywał/ iż wierny á mocnie dufáiący temu/ nigdy nie był opuſzcżon od niego RejPos Ooo2, 352v.

»wiernie dufający« (5): ktora droga kazdego tobie wiernie dufaiącego doprowadza do zwierzchnoſci kroleſtwa twego ſwiętego. RejPs 171; RejPos 24v, 78, 117v; Gdyż Pan nieomylnie bogáctwem á pocżćiwoſciámi ozdobić obieczał dom káżdego cżłowieká poććiwego á ſobie wiernie dufaiącego. RejZwierc 14v.

Szereg: »dufający, nadzieję pokładający« (1): Kryſte Boże [...] ráczże ſie opiekáć námi/ w ćię dufáiącymi/ w thobie mocną nádźieię pokłádáiącymi. MycPrz I A4.
b. W stosunku do ludzi (8): Fretus, Dufáyący/ Wierzący który ſie ná kogo ſpuśći. Mącz 136d.

dufający w kogo (1): Fretus, Spuſzczayący ſie ná kogo/ Wierzący á dufáyąci w kogo. Mącz 137d.

a. Polegający wyłącznie na sobie i swoim działaniu; zarozumiały (6):

dufający komu, czemu (5): Tu ſię wypiſuią obłudni y nieprzyiaćiele wiáry/ [...] ſwoim máięthnoſćiam ták wiele dufáiący iż ſię káżdey złoſći y niecnothy wáżą/ Bogá bluźniąc/ y ludźi przywodząc k temu iż im służyć muſzą BibRadz II 138b marg; RejAp 42v; SkarŻyw 164. Cf »rozumowi swemu dufający«.

Wyrażenia: »rozumowi swemu dufający« (2): Oto ludzie ziemſcy/ ludzie rozumom ſwym dufáiący/ ludzie rzecży thylko ziemſkich pátrzáiący RejAp 104v, Ff4v.

»dobrze dufający o sobie« (1): Ewányeliſtá piſze/ iż ſam w ſobie ſzemrał on cżłowiek dobrze dufáiący o ſobye/ á Pan wnet okázáć to racżył/ iż on wie y pomyſlenie ſercá káżdego. RejPos [310]v.

Szeregi: »chłubny a dufający sobie« (1): A chłubnemu/ á temu dufáiącemu ſobie/ y then oſtáthek co ma obiecuie [Bóg] odiąć od niego. RejAp 42v.

»zuchwały, sobie i sile swej dufający« (1): [książę akwitańskie] Zuchwáły/ ſobie y śile ſwey dufáiący ná nikogoſz ſię nieoglądał. SkarŻyw 164.

2. Śmiały, zuchwały; fidens Mącz; confidens Vulg (2): VCieka bezbożny/ gdy go nikt nie goni: á ſpráwiedliwy/ iákoby Lew duffáiący [quasi leo confidens]/ bez ſtráchu będzie. Leop Prov 28/1; Fidens, Dufayący/ Smiáły. Mącz 126b.

Synonimy: 1. a. nadziewający się, wierzący; b. α. chłubny, zuchwały; 2. śmiały.

Cf DUFAĆ, UFAJĄCY

SB