« Poprzednie hasło: DUKAĆ | Następne hasło: DUKWIĆ » |
DUKAT (18) sb m
-k- (16), -c- (2).
a pochylone.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | dukåt | |
G | dukåtów | |
A | dukåty |
sg N dukåt (4). ◊ pl G dukåtów (13);-ów (1), -(o)w (12). ◊ A dukåty (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.
Złota jednostka monetarna wagi 3,53 g rozpowszechniona w Europie pod koniec XIII w. W Polsce wprowadzona na większą skalę od 1528 r.; ducatus BartBydg, Mącz, Cn (18): Ducatus, genus ponderis, ducat BartBydg 45; iáko mu [prokuratorowi] ná pierwſzym podkániu nieukażeſz pary Dukatow/ [...] ledwie s tobą ſłowo przemowi. GroicPorz dd3; RejFig Aa5v [2 r.], Dd5v; Bákkar tedy orzechow Muſzkátowych dawáią w Kálekućie zá pułpiętá ſtá fawow pieniędzy/ tych fawow dwádźieśćiá zá dukat/ to ieſt koronę. BielKron 454v; Ducatus etiam numisma, Dukat. Mącz 96a; ná raz go [rabarbarum] biorąc poranu iáko czerwony złoty Ducat záważy Oczko 38; Awo ſto Dukatow moich Przyłożćieſz wy też co do nich. MWilkHist C2; ReszList 169, 170 [4 r.], 171; Iego M. Kśiądź Arcybiſkup Gnieźnieńſki/ ſtoiąc przy deliberáciiéy ná przeſzłym Synodźie vczynionéy/ obiecał ná tym świętym Synodźie/ ſto Dukatów we złoćie [centum ducatos auri in auro JanStat 222] z ſtrony kośćiołá Gnieźnieńſkiégo SarnStat 197; Ktorzy máią Dukaty báwią ſię roſkoſzą: Kortezyą do Polſki y fráncę zánoſzą. KlonWor 52.
Przysłowie: Lepſza kopá gotowa niż dukatow kufa. Ktorąć więc ná powietrzu kiedy vkázuią CzahTr C.
Synonimy: »czerwony złoty«, floren.
HJ