[zaloguj się]
[pdf]

DWOIĆ (14) vb impf

o jasne.

Fleksja
inf dwoić
indicativus
praes
sg pl
1 dwoję
3 dwoi dwoją

inf dwoić (4). ◊ praes 1 sg dwoję (5) [w tym -e (1)]. ◊ 3 sg dwoi (3). ◊ 3 pl dwoją (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Podwajać, powiększać dwukrotnie; geminare Mącz, Calep, Cn; addere, conduplicare, congeminare, duplicare Calep, Cn; adduplicare Cn (7): Gemino, Dwoyę Sowito czinię powtarzam Mącz 143a; Conduplico ‒ Dwoie, dwa razi wiecey przicziniąm. Calep 237a, 240b, 344b, [345]a, 449b.
a. Powtarzać (1):
Zwrot: »słowa dwoić« (1): Lękaycie ſie ſtraſznych ſłow/ co wyſzły z vſt iego [Boga]/ Cżym chce vcżćić páſterzá/ tego niewiernego. Pyołunem gębę nátrzeć/ á żołcią nápoić/ Ktoby śmiał opák iego/ ſwięte ſłowá dwoić. RejZwierz 104.
2. Rozdzielać, dzielić na dwoje, rozpoławiać, rozszczepiać; bipartire a. bipertire, dispertire, dividere, dimidium facere, partiri, tribuere Cn (7):

dwoić co (4): Kiedy będzye iuż racżył [Pan Bóg] zyemię vſpokoić/ A ſwoiego kroleſtwá iuż rozno nie dwoić. RejWiz 152v; Záś świniá/ ácż kopyto dzieli y ſtopę wkopyćie dwoi [findit fissuram ungulae] BudBib Lev 11/7, 11/3, 4.

W przen (2):
Zwroty: »myśl dwoić« (1): Mowa wmiaſto nieba piekla Do dawa my/ by ſię wſcziekla. Bo zawzdy muſe myſl dwoić Gdy bych ſię mial vpokoić. RejKup g4v.

»dwoić serce [od kogo]« = dwom panom służyć (1): iáka ieſt opátrzność Páná tego/ nád tymi ktorzy ſłużą iemu/ á nie dwoią ſercá ſwoiego od niego/ á nie wdáią ſie w poſłuſzeńſtwo inym pánom RejPos 218v.

a. Zostawiać podwójny ślad, kluczyć (o zającu) (1): A on w ſwey káżdey ſpráwie rozne figle ſtroi/ A iáko źimie záiąc kiedy k mieyſcu dwoi. RejWiz 11.

Formacje współrdzenne: podwoić, rozdwoić, zdwoić; podwojać, rozdwojać.

Cf DWOJENIE

ZZie