[zaloguj się]
[pdf]

ROZDWOJAĆ (6) vb impf

rozdwojać (4), rozdwajać (2); rozdwojać LibLeg, Calep; rozdwajać SkarŻyw; rozdwojać : rozdwajać StryjKron (2:1).

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w roz- oraz dwoić); w -ać a jasne; w rozdwajać inf pierwsze a jasne, w pozostałych formach pochylone.

Fleksja
inf rozdwajać
indicativus
praes
sg
1 rozdwojåm
3 rozdwojå
praet
sg pl
3 m rozdwojåł m pers
n subst rozdwåjały
fut
pl
1 m pers będziem rozdwojać
conditionalis
pl
3 m pers by rozdwåjali

[inf rozdwajać.] ◊ praes 1 sg rozdwojåm (1). ◊ 3 sg rozdwojå (1). ◊ praet 3 sg m rozdwojåł (2). ◊ 3 pl subst rozdwåjały (1). ◊ fut 1 pl m pers będziem rozdwojać (1). ◊ [con 3 pl m pers by rozdwåjali.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. rozdwoić.

1. Dzielić na dwie części; diducere, in diversas partes dirimere a. distrahere Calep; bipartire, bifariam dispertiri a. dividere, dividere a. tribuere in duas partes Cn (3): Calep 321a; [Rozdwoiam/ In duas partes divido Volck Xxx4].

rozdwajać co (1): [CiceroKosz 176 cf Szereg]. Cf rozdwajać co na kogo.

rozdwajać co na kogo (1): Bo niegodziło ſię tákiego Chryſtuſowi ná ziemi mieć mniemánego oycá/ ktoryby [...] pilność y miłosć ktorą był winien Synowi Bożemu/ ná inne dzieći ſwe rozdwaiał SkarŻyw 241.

[Szereg: »rozłęczać i rozdwajać«: Bo gdy ták będźie myślił: tá rzecż ácżkolwiek ieſt pocżćiwa/ ále owá lepak pożytecżna/ tám iuż rzecży z przyrodzenia ſpoione/ będźie śmiał obłędliwośćią ſwą rozłęcżáć y rozdwáiáć. CiceroKosz 176.]
Przen (1):
Zwrot: »słowa rozdwojać« = kłamać, nie dotrzymywać słowa (1): thobye bratv naſchemv. Sigmontowi Wyelkyemv Krolowi y Sinv twoyemv mlodemv [...] przyasn braczką prawdzywye mami dzierzecz [...], y ſlow naſchich nyebedziem roſdwoyacz LibLeg 10/98.
2. [Prawdopodobnie: Podawać eucharystię pod dwiema postaciami [co]: [burzyciele konfederacji dążą do tego] Aby ſákrámentá święte rozdwaiáli y plugáwili. PrzestrObr B3v.]
3. Podwajać, czynić z jednego dwa (o echu) [co] (3): [podczas bitwy z Tatarami] áż obłoki grzmiáły/ A cienie nocne głoſſy w leſiech rozdwaiáły StryjKron 632; [krzyk, trzask z dział, koni rżenie] Echo w leſiech y po gorách rozdwoiał. StryjKron 757, 702.

Formacje współrdzenne cf DWOIĆ.

Cf ROZDWAJAN

KW, (LWil)