[zaloguj się]
[pdf]

ECHYNUS (10) sb m

echynus (6), estynus (4) FalZioł (6 : 4).

e jasne.

Fleksja
sg
N echynus, estynus
G echynusa
I echynus(e)m
inne pl N (lat.) - echyni, estini

sg N echynus (1), estynus (2). ◊ G echynusa (2). ◊ I echynus(e)m (1). ◊ (lat.) pl N echyni (2), estini (2).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Zool. Echeneis remora L. (Rost), ryba morska podnawka lub Echinus esculentus L. (Rost), jeżowiec morski (podobieństwo nazw łacinskich obu zwierząt spowodowało pomieszanie ich u autora) [echeneis ‒ ryba morska takiej mocy, Że też i okręty zatrzymać może Mącz 99a; ‒ ryba w morzu łódź zawciągająca Calep; trzymonaw, trzymonawek ryba morska ‒ echeneis Cn; echinus dictus estpiscis quidam ex cancrorum genere ... etiam dicitur jeż, małe zwierzątko ościste Mącz 99; jeż morski ‒ echinus ... crusta undique tectus aculeata qui aculei sunt ei vice pedum Cn] (10): ieſt z rodzaiu Rakow, iako na poł ſtopy/ oſzny maią w miaſto nog/ á gębę maią weſrzodku ciała/ ſą iakoby ſklo w barwie ſwoiey, a podobni ſą ku niedzwiadkowi [...] Ten to Eſtinus ieſt tak moczny/ iże gdy ſie chyci okrętu na dwu ſtu ſtop/ tedy go zatrzyma naprzeciwko nawałnoſci wiethrzney nawiętſzey. FalZioł IV 34a; ribka mała [...] chyciwſzy ſie łodziey: y nawiętſzą zaſthanowi ią aże ſie nie ruſzy z mieſtcza [...] Wiele ludzi ieſt ktorzy go pożywaią dla miłoſci: y dla wzgardzenia. Thako gdy ktho komu łaſkaw tedy z nim pożywa tego Echynuſa, Rzekącz: day by ſie nas tą miłoſć trzymała/ iako ſie Echynus trzyma kogo ſie gimie. FalZioł IV 34b; Echyni gdy będą żywo ſpalone/ á gdy gich proch ktho pije maiącz biegunkę: przeſtanie od tego. FalZioł IV 34c, I +4c [2 r.], IV 34a, b [2 r.], c.

Synonimy: jeż, jeżokrab.

AK