[zaloguj się]
[pdf]

FRASOWAĆ (108) vb impf

frasować (107), fresować (1); frasować : fresować RejJóz (10 : 1; H7v).

-s- (106), -ss- (2).

Oba a oraz o jasne; tekst nie oznacza é.

Fleksja
inf frasować
indicativus
praes
sg pl
1 frasuję frasujemy
2 frasujesz
3 frasuje frasują
praet
sg pl
1 m m pers -smy frasowali
3 m frasowåł m pers
f frasowała m an
n subst frasowały
imperativus
sg pl
1 frasujmy
2 frasuj frasujcie
3 niech, niechåj frasuje
conditionalis
sg pl
1 m bym frasowåł m pers
3 m by frasowåł m pers by frasowali
f by frasowała m an
n by frasowało subst

inf frasować (17). ◊ praes 1 sg frasuję (3). ◊ 2 sg frasujesz (13). ◊ 3 sg frasuje (25). ◊ 1 pl frasujemy (2). ◊ 3 pl frasują (7). ◊ praet 3 sg m frasowåł (7). f frasowała (1). ◊ 1 pl m pers -smy frasowali (1). ◊ 3 pl subst frasowały (2). ◊ imp 2 sg frasuj (15). ◊ 3 sg niech, niechåj frasuje (2). ◊ 1 pl frasujmy (2). ◊ 2 pl frasujcie (2). ◊ con 1 sg m bym frasowåł (1). ◊ 3 sg m by frasowåł (2). f by frasowała (1). n by frasowało (2). 3 pl m pers by frasowali (1). ◊ part praes act frasując (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

Dręczyć, nękać, niepokoić, martwić; afflictare, tabefacere Mącz; affligere Calep; adducere in sollicitudinem a. sollicitare aliquem, afferre a. conficere alicui sollicitudinem, curam alicui afferre, cura et sollicitudine afficere aliquem, esse alicui sollicitudi, excruciare animi aliquem, habere aliquem sollicitum a. miserrimum molestiis et sollicitudinibus Cn (108): Acż co iedno ná ſwiecie fráſuie/ Iż ſzalony więcey przeſláduie BielKom Av; Mącz 437d; Affligo ‒ Zrzuczam, Zburzam, rozwalam. Zaſmeczam, drecze, fraſsuie. Calep 40a.

frasować kogo, co (103): RejPs 183v; A nie fraſuycie długo moiey nędzney głowy Boć na tę ma zawzdy przyſc iaki kłopot nowy RejJóz N4, B4, B4v, C6v, D2v, D4 (11); RejKup f4v, h3, m5, dd8; MurzNT 103v; Diar 24; Iużeſz nyechay ſprzećiwnik moy ták mye przeſláduye/ A ná wſſem nędzną duſſę mą ták záwżdy fráſuye LubPs B6, E3v, K3, R4v, T4v, Y5; RejWiz 93v; PANie przecż rozmnożeni ſą ći ktorzy mie fráſuią [qui tribulavit me]? Leop Ps 3/2; RejZwierz 43v; BibRadz Eccli 26/32; KochSat Bv; á o coż nárzekáć maſz? á prożno gniewáć á fráſowáć maſz Páná ſwego RejPos 356v, 27, 46 [2 r.], 196, 196v, 202 (17); Tákże theż rozważny cżłowiek o rowną rzecż ſzkodá áby ſobie miał thárgáć álbo niepotrzebnie fráſowáć ſłáchethne przyrodzenie ſwoie. RejZwierc 77, 165; KochMon 33; RejPosWstaw [414]v; BudBib Eccli 4/2; HistHel B3; KochPs 63, 143, 178, 182; Zywem? czy mię ſen obłudny fráſuie? KochTr 15; Krolowa Boná vſtáwicznie Krolá młodego z Pány Koronnymi fráſſowáłá/ wiodąc go do rozwodu z Bárbarą Rádziwiłowną StryjKron 762; CzechEp 63, 72, 160; KochFr 46, 68, 75, 82, 95, 107; Nie fráſuy ſobie/ Mikołáiu/ głowy KochPieś 40 [idem KochWr 16], 18, 30, 43, 52 [2 r.]; WisznTr 12; PudłFr 19, 39; KochWr 16; ZawJeft 43 [2 r.], 48; GrabowSet A4v; LatHar 201, 562; uczynię iey [wdowie] ſpráwiedliwość/ áby ták záwżdy przychodząc nie fráſowáłá mię [ne in novissimo veniens sugillet me]. WujNT Luc 18/5; Przetoż ia rádzę/ nie fráſowáć tych [non inquietari eos] ktorzy ſię z Pogánow náwrácáią do Bogá WujNT Act 15/19; SiebRozmyśl H4v; SkarKaz 550a; CiekPotr 21, 82; GosłCast 27, 51; SapEpit A2v. Cf frasować kogo, co o co; kogo, co czym.

frasować kogo, co o co (2): wſzákoſmy ſye iéy [egzekucyjej] dáwno nápiéráli/ y Krolá o nię na każdym Séymie fráſowáli OrzQuin A4v; RejZwierc 87v.

frasować kogo, co czym (9): RejKup ee7v; RejFig Ee3; przyſzli poſłowie do onego koſcielnego przełożonego/ opowyedáiącz mu/ iż iuż oná dzyewecżká iego vmárłá/ áby iuż więczey nie fráſował/ prośbámi ſwoiemi Páná RejPos 255, 46; A(lić) mię ſtráſzyſz ſny/ á widzeniem fráſuieſz mię [conteres me in somniis et visionibus terrebis me]. BudBib Iob 7/14; SkarŻyw 598; Nie zwłócz/ nie zwłócz/ Oycze móy ani fráſuy mégo/ Lágodną twoią mową/ ſerca dźiećinnégo. ZawJeft 43; LatHar 583; Ale ieden drugiego zazdrośćią zábija/ ábo cudzołoſtwem fráſuie. PowodPr 42.

frasować nad kim (1): Tomći ią przez Apoſtołá niego roſkazał/ áby nád záſypiáiącemi ták iáko pogánie/ nie fráſowáli. SkarŻyw [197].

W połączeniu szeregowym (1): ty/ każdy grzeſzny á złośćiwy cżłowiecże/ ktory fráſuieſz/ niſzcżyſz/ á vćiſkaſz niewinnego/ ſłuchay RejPos 27.

W charakterystycznych połączeniach: frasować czasy, duszę (2), główę (10), lata, myśl, serce (8).

Szeregi: »gryźć a frasować« (1): Stoi też záſię nád tobą nędzne ſumnienie twoie gryząc cie á fráſuiąc cie RejPos 196v.

»smęcić a frasować« (1): Przecżże też ſmęćiſz a fráſuieſz ono zebránie ſwięte iego ſtoiące przed Máyeſtatem iego RejPos 196.

»trapić, (a) frasować« [szyk 2 : 1] (3): Afflictare. Frequentativum, Trapić/ Fráſowáć. Mącz 130b; BibRadz *4; niech go [statecznego w wierze] ſwiát trapi a fráſuie iáko chce [...] iednák opátrzność/ ſtraż/ á opieká Páńſka/ nie zeydzie z niego RejPos 330v.

Synonimy: dręczyć, gryźć, smęcić, trapić, uciskać, zasmęcać.

Formacje współrdzenne: sfrasować, ufrasować, zafrasować.

Cf FRASOWAN, FRASOWANIE

TZ