[zaloguj się]
[pdf]

GLANC (16) sb m

glanc (15), glańc (1) WerKazPapr.

-a- (15), -å- (1); -a- : -å- RejZwierc (2 : 1).

Fleksja
sg
N glanc
G glancu
A glanc
I glanc(e)m

sg N glanc (6). ◊ G glancu (4). ◊ A glanc (5). ◊ I glanc(e)m (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XIX w.

Blask, połysk, lśnienie; jasność; nitor Calep, Cn; fulgor, iubar Calep; candor, claror, polimen, splendor Cn (16): Y złoto gdy ſie w ogniu pięknie poleruie/ Tym záwżdy wdzyęcżnieyſzy glánc ocżom vkázuie. RejWiz 141v; RejZwierc 227; CzechEp 233; Calep 359b, 439b, 700a.

od czego (1): Iubar ‒ Glancz od słonca albo gwiązd. Calep 567a.

W przen (6): Nie przećiẃ ſie chociać glánc/ z wirzchu Gágátkowy/ Ale iedno kęs doźrzy/ tám głębyey do głowy. Znaydzieſz Rubinowy bláſk/ Szmáragdową cnotę RejZwierz 90v, 66v, 90v; RejZwierc 240v; Iż tego Krzyżá także y Podkowy [...] Vpſtrzono potym ták ozdobnie cnotą: Iże odmienić iuż gláńcu nie może WerKazPapr 274.

glanc czego (1): Ale w Krolach/ Xiążętach/ [...] dobrotliwość albo ſnadz dla tego yż rzatko przemieſzkiwa z wielkim ſzcżeśćiem/ za wielki podziw bywa/ albo tez ſnadz dla tego/ yż dla glánczu ſzczeſcia wiecey świetnieye KwiatKsiąż G2v.

Przen (3):
a) O kolorze (2): Lilije/ Piwonije też w ſwym rzędzye ſtały/ Glánc nadobny cżyrwony z białym podawáły. RejWiz 23v.

glanc czego (1): Bo ten glánc ſláchetney krwie/ Doktorowie zową. RejZwierz 53.

b) Zewnętrzna świetność (1): Ná bogacżu glánc co ſławy nie miewa/ By pleśń na winie co po wirzchu pływa. RejZwierc 227.

Synonimy: blask, lśnienie, połyskanie.

AL