[zaloguj się]
[pdf]

GOWNO (36) sb n

-ó- (5), -o- (1) Mącz (5 : 1); końcowe o jasne.

Fleksja
sg pl
N gówno gówna
G gówna gówien
A gówno gówna
I gówn(e)m
L gównie gownåch
inne sg N a. A - gówno

sg N gówno (19). ◊ G gówna (1). ◊ A gówno (8). ◊ N a. A gówno (1). ◊ I gówn(e)m (1). ◊ L gównie (1). ◊ pl N gówna (2). ◊ G gówien (1). ◊ A gówna (1). ◊ L gownåch (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) – XVII w.

1. Kał; nieczystości; stercus Mymer1, Mącz, Calep; merda Mącz, Calep; merdum BartBydg; excrementum Mącz (35): Nie długo ſie gowno kurzy/ ktore wcielęcey dupie burzy. March1 A4; BierEz P; Mymer1 23v; BartBydg 226b; Stercus. Layno. po polſku Gowno. FalZioł I 143d; vźrzał gowno krowie od ſlońcá vſchłe March2 Dv; IEden dzyeći chciał ſtráſzyć/ co gowná zbieráły/ Do koſzykow ná mydło RejFig Aa6; Wſiądźże ná nię [świnię] á świeże gowno wezmi w zęby RejFig Bbv, Aa3v, Aa5, Bb [2 r.], Bb7, Cc5, Cc8; Nlewiáſtę złą by Swinię/ záwżdy málowano/ [...] Pierſcień ma złoty w nozdrzach/ [...] Alić z onym pierſcieniem / przedſię w gownie dłubye. RejZwierz 118v; Bo ten śmierdzi/ by gowno/ kędy iedno ſiędzie. RejZwierz 140; Retrimentum, Párá z człowieczego gnoyu y tákieſz wody/ Pługáwſtwo/ Gówno/ Szcziny/ etc. Mącz 354c; Succerda, Swinie gówno. Mącz 426d, 49b, 217d, 238c, 414c; StryjKron 140; Foria ‒ Rząlkie [!] gowno. Calep 429b; Muscerda — Miſze gowno. Calep 682a, 654b, 1004b.
W przen (1): Hárdemu ſie zdá iż mu nikt nie rowien/ On ſkorzány wor ktory pełen gowien. RejZwierc 218v.
Przen: W wypowiedziach o intencji obraźliwej (6): miyay ku diabłu/ bo s tákich nowinek/ Mogłćiby dáć miáſto ryb/ z gowná vpominek. RejFig Cc2v.
Zwrot: »zjeść psie gowno« (1): Ale ty ziedz pſie gowno/ bezecny kuglarzu, RejFig Bb8.
a) Nic (4): Mnię przedſię ten kos z chlebem a ſędziemu gowno RejJóz K; KVchmiſtrz ſzedł páná pytáć/ co będzie wiecżerzał/ Pan rzekł/ gowno zyedzże ie/ bo ſie w ten cżás gniewał. RejFig Bb5.
Zwrot: »za gowno stać« (2): Za gowno ten rozum ſtoy. RejKup m2, 17.
2. Zestawienie w funkcji terminu lekarskiego: »czartowe gowno« = Ferula alliacea Boiss. et sp. aff. (Rost); gumożywica smrodzieńcowa (1): Laser ‒ Czartowe gowno. Calep 583b.

Synonimy: 1. gnoj, łajno; 2. asa fetyda, »czartowe łajno«.

Cf [GOWONIEC]

KW