Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: GROZIĆ

Następne hasło: [GROZIEN] »

GROZIĆ SIĘ (23) vb impf

sie (21), się (2).

o jasne.

Fleksja

indicativus
inf	grozić się
praes
	sg	pl
1	grożę się
3	grozi się	grożą się

praet
	sg
1	m	groził się

inf grozić się (8). ◊ praes 1 sg grożę się (3). ◊ 3 sg grozi się (6). ◊ 3 pl grożą się (3). ◊ praet 3 sg m groził się (2). ◊ part praes act grożąc się (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. grozić.

Znaczenia

1. Zapowiadać, że się komuś wyrządzi coś złego (17)
2. Stwarzać niebezpieczeństwo, zagrożenie (3)
3. Zamierzać, przedsiębrać (3)

1. Zapowiadać, że się komuś wyrządzi coś złego; intendere minas, minari, minas iactare, minitare (minitari) Mącz, Cn; comminari, intentare minas, machinari perniciem, moliri insidias Mącz; eminari, insectari minis, interminari, praeminari malum Cn (17): Minito, Vſtáwicznie grożę/ Wſzyſtko ſie grożę. Mącz 222a.

grozić się na kogo (8): bocieſmy ſlyſſeli/ ijżci ſie na cię grożą wymyſlaiątz ná twą ſwiętą miloſtz rozmaijté rzecży ij téż męki. OpecŻyw 78; Selembeg [...] na krzeſciany ſie groząc do Węgier ſie gotował. MiechGlab 59; Quorum utriquae mortem minitatur, Którym obiemá o gárdło ſtoyi/ vſtáwicznie ſie ná nie groźy. Mącz 222a; Intentare et minari, Aliquid alicui intendere Bráć groźić ſie ná kogo/ chcieć mu co wyrządźić/ zbroyić. Mącz 445b, 161c, 202d, 222a. Cf grozić się na kogo o co.

grozić się na kogo o co (1): A gdy mu powiedzyano iż ſie nań groźi brat Domicyanus o páńſtwo/ powiedzyał BielKron 148.

cum inf (8): Groźi ſie Pan ták ſpuſtoſſyć złoſliwe/ że żaden vść niebędzie mogł Leop Am 9 arg; BibRadz 2.Reg 13/32; Formulam intendere idem quod Dicam impingere, Groźić ſie kogo pozywáć álbo iuſz pozywáć. Mącz 134a, 222a, 229c, 445a; GórnDworz Bb4v; Heretykowie nas/ powiádáią/ śćiſkáią y męcżyć ſię grożą/ ieſli ná ich błędy nie przyzwolem. SkarJedn 105.

2. Stwarzać niebezpieczeństwo, zagrożenie; minari Mącz [cum inf] (3): haec domus minatur ruinam, Ten ſie dóm groźi páść. Mącz 222a; Superimpendeo, Wiſzę nád czim/ Grożę ſie páść. Mącz 288b, 222a.

3. Zamierzać, przedsiębrać; minari, moliri Mącz [cum inf] (3): Piegzá więc potym przyleći/ Zbieżáły śię k niey iey dzieći: Skrzydły ku niey trzepiotáły/ Abowiem śię bárzo bały. Mátce tę rzecż powiedáiąc/ Iż śię groźi chłop żytá żąć BierEz O; Moliri fugam, Myſlić/ grozić ſie vciec. Mącz 229c, 222a.

Synonim: 1. odpowiedać.

Formacje współrdzenne: pogrozić się, wgrozić się; przegrażać się, wgrażać się.

Cf GROŻĄCY SIĘ, GROŻENIE SIĘ