[zaloguj się]
[pdf]

GRZESZENIE (27) sb n

Pierwsze i drugie e jasne, końcowe pochylone.

Fleksja
sg
N grzeszeni(e)
G grzeszeniå
D grzeszeniu
A grzeszenié
I grzeszeni(e)m
L grzeszeniu

sg N grzeszeni(e) (1). ◊ G grzeszeniå (15). ◊ D grzeszeniu (6). ◊ A grzeszenié (1). ◊ I grzeszeni(e)m (1). ◊ L grzeszeniu (3).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde s.v. grzeszność w objaśnieniu oraz bez cytatu s.v. grzeszyć.

Przekraczanie przykazań bożych lub kościelnych (27): ForCnR E3; Potrzebá niegdy przypędza tzłowieká ku grzeſſeniu. March3 87; I owſzemem wiarę wobietnice pańſkié/ na ſwą wołą [!] cieleſną obrácáł/ i takżem tyi wiary na ſmiałé grzeſzenié vżywáł MurzHist S2; Abowyem małżeńſtwo wſſelákyego grzeſſenya á zwłaſſcżá nyerządney miłosći y żądzey/ yeſt napewnyeyſſy port GliczKsiąż Pv, P4; KwiatKsiąż C, D4v; RejPosWiecz2 93v; KuczbKat 135; BudBib Os 8/11 [2 r.]; ModrzBaz 29, 70, 79, 107v; SkarŻyw 107; W nádzieię odpuſzcżenia beſpiecżne grzeſzenie. LatHar 113; Iż P. Bog nie ieſt ſprawcą áni przyczyną grzechu/ áni pokus do grzeſzenia. WujNT 783, 143, 529.

W charakterystycznych połączeniach: grzeszenia ujść, używać, wiarować się; od grzeszenia odstraszać; ku grzeszeniu pobudzać się; grzeszenia nałog, zwyczaj (2); skłonny ku grzeszeniu (2); pokusa do grzeszenia.

Wyrażenie: »swowoleństwo (a. swowolność), wolność, swoboda grzeszenia; wolność w grzeszeniu« = licentia peccandi Modrz (4 : 1 : 1; 2): Zaprawdę w wielkiei ſwobodzie grzeſzenia/ trudno ieſt [...] ſprawiedliwie żyć. KwiatKsiąż E; ModrzBaz 72, 73, 141; gdyż y ná on czás [...] przewrotni ludzie ſłowá y piſmá iego pſowáli/ y ku wolnośći grzeſzenia ich náćiągáli. WujNT 532, 546 marg, Cccccc4.

Cf GRZECH, GRZESZYĆ, NIEGRZESZENIE

HG