[zaloguj się]
[pdf]

HOŁDOWNY (14) ai

hołdowny (13), ołdowny (1); hołdowny : ołdowny MiechGlab (1 : 1).

Oba o jasne.

Fleksja
sg
mNhołdowny fN nNhołdown(e)
Ghołdown(e)go G Ghołdown(e)go
Ahołdown(e)go Ahołdowną A
I Ihołdowną I
pl
N m pers hołdowni
D hołdownym
A m pers hołdown(e)
subst hołdown(e)
I m hołdown(e)mi

sg m N hołdowny (1). ◊ G hołdown(e)go (1). ◊ A hołdown(e)go (1). ◊ f A hołdowną (2). ◊ I hołdowną (1). ◊ n N hołdown(e) (1). ◊ G hołdown(e)go (1). ◊ pl N m pers hołdowni (2). ◊ D hołdownym (1). ◊ A m pers hołdown(e) (1). subst hołdown(e) (1). ◊ I m hołdown(e)mi (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.

Przymiotnik od „hołd”; zobowiązany do składania hołdu jako wyrazu zależności wobec zwierzchniego władcy (14):

hołdowny komu, czemu (3): Rodu ich Carzow ani dzieiow nie piſzą abowiem oni ołdowni ſą kxiędzu Moſkiewſkiemu MiechGlab 75, 40; PaprUp H.

Wyrażenia: »hołdowny wojewoda« (2): Ná koniec koronowáć ſye dał zbywáiąc hołdownego Woiewody Wołoſkiego/ przećiwko Krolowi Polſkiemu imienia. OrzRozm C3, R3v.

»hołdowna ziemia« (3): OrzRozm C3, R3v; Pan Ian Tarnowſki [...] wſzyſtkę moc Wołoſką poráźił/ y pod nogi Królá Polſkiégo podbił/ y hołdowną źiemią Wołochy [...] Króleſtwá Polſkiégo vdźiáłał. OrzQuin R3v.

a. Zobowiązany do świadczeń na rzecz swego zwierzchnika lennego; vectigalis Mącz, Cn; stipendiarius, tributarius Cn (4): ieſliże theż co inego było hołdownego [tributarium] w Ieruzálem/ iuż niechay niebędzie hołdowne [tributarium]. Leop 1.Mach 13/39.

hołdowny komu (1): Słyſſeli theż o bitwách ich/ y o dzieiach ich kthore mocnie á mężnie cżynili w Gáláciey/ że ie zwyćiężywſſy hołdownemi ſobie vcżynili [duxerunt sub tributum] Leop 1.Mach 8/2.

Wyrażenie: »hołdowny książę« (1): hołdownym Kſiążętom Roſkaż być pogotowiu KochOdpr D.
b. Zobowiązany do płacenia podatków (2): Vectigalis, et hoc vectigale, Hołdowny/ czynſzowny/ kto zwłaſzczá cło/ pobór/ dań y ynſze podátki winien dáć. Mącz 477a, 477a.

Synonimy: b. czynszowny, czynszowy.

KN