« Poprzednie hasło: [INTELIGENCYJA] | Następne hasło: INTENTOWAĆ » |
INTENCYJA (32) sb f
-cia (12), -tia (11), -cya (7), -cyja (2).
e jasne; a pochylone.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | intencyjå |
G | intencyjéj |
D | intencyjéj |
A | intencyją |
I | intencyją |
L | intencyji, intencyjéj |
sg N intencyjå (9); -å (7), -(a) (2). ◊ G intencyjéj (5); -éj (2), (-e)j (3). ◊ D intencyjéj (1). ◊ A intencyją (3). ◊ I intencyją (7). ◊ L intencyji (1) Diar, intencyjéj (1) JanNKar.
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
Zamiar, zamysł, cel; myśl, wola, pragnienie; consilium, exitus, finis, intentio, propositum, scopus Cn [intensio sive intentio ‒ naciągnienie, pilność, pilne baczenie, przedsięwzięcie, wola Mącz 445b; intentio ‒ naciągnienie Calep] (32): Posłowie przy intencyji swej stojąc powtorzyli tego, że są gotowi o obojej tej obronie radzić Diar 41, 55; tu tylko tá ieſth intencya moiá/ ábym krotko wypiſał o Perſonách Mieyſkiemu Sądowi przynależących/ począwſzy od nawyſzſzey aż do naniſzſzey. GroicPorz h2; SarnUzn F7; Oczko 22v; tabyła intentia wszytkich radzic się co czynic ActReg 89, 49, 77, 79, 88; LatHar 158 marg, 509; w ſpráwowániu wſzelákich vczynkow dobrych/ mamy chowáć Regułę onę Grzegorzá ś. áby vczynek był ná iáwi; ále intencia ábo ſerce dobre [...]/ áby zoſtáło w ſkrytośći. WujNT 26; JanKar A4v, Bv, D3v; muśi iednák przyśięgą popráwić intentiiéy ſwégo pozwu ten komu dowód nákażą, choćby zá nim Vizia wyſzłá. SarnStat 1280, 41, 100, 101, 259, 314 (9); PaxLiz E2.
Wyrażenie: »dobra intencyja« (3): [vota albo obietnice] máią być śmiele porzucone/ y odwo áne/ choć ſię dobrze z dobrą intencyą álbo ſzcżyrym vmyſłem vcżyniły. ReszPrz 60; LatHar [ +10]v; Vważenia godne ſą te ſłowká: cżynić dobre rzecży/ drożnie/ to ieſt dobrą intencią: prawdźiwie/ to ieſt ſcżyrze bez ochylánia PowodPr 3.
»myśl i intencyja« (1): trzećia [część psałterza] ná podziękowánie zá dobrodzieyſtwá Páńſkie/ y wyſławiánie wielmożnośći iego/ y cżći tey nayprzednieyſzey świętey iego/ myślą y intencyą obrocić ſię może. LatHar 507.
Wyrażenie przyimkowe: »nad intencyją« (2): Páná [konfederacyja] przywodźi do krzywoprzyśięſtwá/ nád intencią ſtárego Iurámentu iego przy koronáciey PowodPr 45, 45.
Synonimy: myśl, pragnienie, wola, zamiar, zamysł, życzenie.
TZ