[zaloguj się]
[pdf]

KIELNIA (6) sb f

kielnia (5), [kielna], kielnia a. kielna (1).

e jasne, a pochylone; w kielna a prawdopodobnie jasne (tak w -a).

Fleksja
sg pl
N kielniå
G kielen
I kielnią
L kielni

sg N kielniå (3), [kielna]; -å (2), -(a) (1). ◊ I kielnią (1). ◊ L kielni (1). ◊ pl G kielen (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Narzędzie murarskie służące do nabierania zaprawy; trulla Calep, Cn (4): Sięgáiąc kielnią wołáli: Cżemu nam nie podawaćie/ Cegły z wapnem ieſli maćie. BierEz G2.
Wyrażenie: »kielnia mularska« = trulla Calep [szyk 1 : 1] (2): Po mulárſkiey im kielni dał BierEz G2; Calep 1090b.
Przen: O budownictwie (1): broń nieuchroniona W iednéy ręce/ á w drugiéy kielnia vgłádzona. Owi ná wſzytki ſtrony czuyną ſtraż trzymáią A ći záśię obronné mury zákłádáią, KochProp 13.
2. Naczynie do czerpania wody; antlia, arutena, bacrio, haustrum, trua, trulla Cn (1): Kotlow pomnieiſich 12 PAnew do Biankj 1 Kielen 9 Nieczekk [!] 4 WyprKr 119; [rożnów żelaznych małych i wielkich 14, siekacze 2, kielna 1 InwMieszcz 1579 nr 222.]
3. Skrzynia na drobny bagaż w powozie; loculamentum raedae posticae Cn (1): Ow drugi krzywi ſzyią z onego wąwozá/ Co mu kielnia przyległá kiedy wypádł z wozá. RejWiz 73v.

Synonim: 2. szkopiec.

Cf KIELLA, [KIELNICA]

KW