[zaloguj się]
[pdf]

KOMPANIJA (24) sb f

c- (21), k- (3).

Teksty nie oznaczają ó; pierwsze a jasne, końcowe pochylone.

Fleksja
sg pl
N kompanijå kompanij(e)
G kompanij(e)j kompanij
A kompaniją
L kompanij(e)j kompanijach

sg N kompanijå (3). ◊ G kompanij(e)j (3). ◊ A kompaniją (2). ◊ L kompanij(e)j (1). ◊ pl N kompanij(e) (9). ◊ G kompanij (3) [zapis: -iy]. ◊ L kompanijach (3); -ach (2) ReszHoz, ReszList, -åch (1) PowodPr.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Stowarzyszenie o charakterze religijnym lub dobroczynnym; fratria, ordo, societas, sodalitas, sodalitium Cn (22): ábowiem ći wſzyſcy/ ktorzy do tey Compágnijey wſtępuią/ opuśćiwſzy rzecży y zábáwy docżeſtne/ cżęść dobr káżdego dniá/ ná rozmyſlániu y roſpámiętywániu iego dobrodźieyſtw y miłoſierdźiu trwáią ReszHoz 136; Ieſt tu miedzy inſzymi Compánija ſtára/ y zacna Confalonis, w kthorey Kárdynáłow/ Kſiążąth/ Panow/ y Praełatow ſię doſyć wpiſáło ReszList 159; Ten ſzpital opátruią Sláchćicy Rzymſcy/ Kſiążętá/ Gráffowie/ Márgrábowie wſzyſcy w iedney Compánijey/ ktorą zową S. Trinitatis ReszList 166; Nuż y Compánije/ ták te ktore w Rzymie záwſze mięſzkáią/ iáko y ktore teraz przychodzą/ też iednoſtáyność we wſzyſtkich ſpráwách záchowuią/ gromadką chodzą [...]/ iednego ſłucháią/ iednáko ſię odźiewaią ReszList 186, 158, 162 [3 r.], 163 [2 r.], 166 [2 r.], 167 (18); Iákiego miłośierdźia/ w kompániach nowych iuż też v nas pocżątki widzę. PowodPr 80.

W połączeniu szeregowym (1): W tych wſzyſtkich kośćiołach/ káplicách/ Bráctwách/ Congregácyách/ Compánijách/ [...] nic inſzego nie widźieć áni ſłyſzeć/ iedno vſtáwicżne vprzeyme prośby/ modlitwy ReszHoz 115.

Szereg: »kompanija albo bractwo« (1): Chodźiły Compánije Rzymſkie/ álbo iako v nas zową Bráctwá Kſiążąth/ Sláchćicow/ y Praełatow zacnych/ ktorzy ná ſię dobrowolnie niektore powinnośći prziymuią ReszList 158. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].
2. Przyjaźnienie się, utrzymywanie zażyłych stosunków; commercium, consortium, consuetudo, contubernium, familiaritas, necessitudo, societas, sodalitas, sodalitium Cn (2):
Zwrot: »[z kim] kompaniją wieść« (2): Wiátorámi zwano w Rzymie mieyſkie ſługi/ Ci łupili táiemnie ſkárbnice cżás długi: Piſárcżykowie z nimi kompánią wiedli/ A zá to ſię ſtroili/ y pili/ y iedli. KlonWor 16, 35.

Synonimy: 1. bractwo, kolleijum, kongregacyja, towarzystwo, zgromadzenie; 2. towarzystwo.

ZZa