[zaloguj się]
[pdf]

KOZŁOWY (72) ai

Oba o jasne.

Fleksja
sg
mNkozłowy fNkozłow(a) nNkozłow(e)
Gkozłowégo Gkozłow(e)j G
Akozłowy Akozłową Akozłow(e)
Ikozłowym Ikozłową I
L Lkozłow(e)j L
pl
N subst kozłow(e)
A subst kozłow(e)
I m kozłow(e)mi
L kozłowych

sg m N kozłowy (5). ◊ G kozłowégo (13); -égo (5), -(e)go (8). ◊ A kozłowy (2). ◊ I kozłowym (7), ◊ f N kozłow(a) (8). ◊ G kozłow(e)j (9). ◊ A kozłową (8). ◊ I kozłową (5). ◊ L kozłow(e)j (3). ◊ n N kozłow(e) (4). ◊ A kozłow(e) (2). ◊ pl N subst kozłow(e) (2). ◊ A subst kozłow(e) (2). ◊ I m kozłow(e)mi (1). ◊ L kozłowych (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Przymiotnik od „kozieł” ‘samiec kozy’: kozła; hircinus Mącz, Calep, Cn; haedinus Mącz, Cn (72): Haedinus, Kozłowy. Mącz 152a, 156d; A ieſli kozłá zábić chceſz/ day mu tego dniá chlebá ięczmiennégo [...] á wſzákoż go zábić maſz/ ná schodźie mieśiącá. A ták tą śmierćią kozłową vczyniemy tym Kſyęgam koniec SienLek 164; Hircinus, quod ex hirco est, quod ad hircum pertinet. Kozłowy. Calep 484b.
a. Będący częścią kozła, pochodzący z kozła; hircorum PolAnt (65): [zajęcze mięso] lepſze ieſth niżli kozie albo kozłowe. FalZioł IV 11d, I 57a, b, 134a, 144d [2 r.], II 20c (25); A zaż ia będę iadł mięſo wołowe abo krew kozłową [sanguinem hircorum] y zaż będę pił. WróbŻołt 49/13; HistAl G3v; LubPs N3; BibRadz Ps 49/13; BielKron 16v, 35v, 93v; Złego Soku ſą ty rzeczy/ mięſo Owcze/ Koźie/ á zwłaſzczá Kozłowe/ Bykowe/ Skopowe. SienLek 8; Weźmi ſádłá zdebiowégo/ álbo iaścowégo/ kiernoźiégo/ á lepſzé dźikiégo/ łoiu ieleniégo/ álbo kozłowégo/ woſku iárzęcégo/ żywice białey/ kádźidłá czyſtégo SienLek 128, 9, 70v, 71v, 73v [2 r.], 79 [2 r.] (25); BudNT Hebr 9/17; CzechRozm 211, **8.

W charakterystycznych połączeniach: kozłowa krew (18), łoj (23), mięso (4), sierść (2), tłustość (2), wątroba (3), żołć (4); kozłowy i (albo) barani, bykowy, cielęcy (2), jeleni (4), kozi (2), łani (2), owczy (2), skopowy (2), wołowy.

Wyrażenie: »kozłowa skora« = haedina pellicula, hircina cutis Mącz; pellis hircina Cn [szyk 4 : 1] (5): ktorzy [ludzie] ſie teſz błąkáli w owtzych y kozłowych ſkorach KrowObr 60; Tę Sybillę piſzą chodźić w cżyrwonym odzyeniu/ á ſkorę Kozłową nośić ná plecach BielKron 135; Mącz 152a, 156d, 243b.
b. Taki jak u kozła, właściwy kozłowi (3): FalZioł IV 10d; Sátyrowye/ ſą dziwy s cżłowiecżemi głowámi/ á s kozłowemi rogámi. RejWiz 46 marg; ktorego [Aleksandra] Dániel Prorok przed tym náznácżył w ſwiętym piſmie w poſtáći Kozłowey/ á Dáriuſá Skopowey. BielKron 127.

Cf KOZŁOWSKI, KOŹLI

TZ