[zaloguj się]
[pdf]

BADACZ (12) sb m

Oba a jasne.

Fleksja
sg pl
N badacz badacze
I badacz(e)m
V badaczu

sg N badacz (5). ◊ I badacz(e)m (4). ◊ V badaczu (1). ◊ pl N badacze (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

Ten, który bada, docieka, zgłębia, przenika; znawca; uczony; sciscitator BartBydg, Cn; conquisitor Calep, Cn; investigator Calep, Cn; discussor, examinator, perquisitor Cn (12): BartBydg 139b; Conquisitores ‒ Badacze, ſzukacze. Calep 243b, 559a.

badacz czego (9): CzechRozm 175; CzechEp 228; Gdźież mądry? gdźież bádácz świátá tego? WujNT 1.Cor 1/20; SarnStat 111. Cf Wyrażenia, Szereg.

Wyrażenia: peryfr. »badacz myśli ludzkich« = Chrystus: poznał iego [Natanaela] dobre ſerce bádácż myśli ludzkich SkarŻyw 383.

peryfr. »badacz (wszech) serc (ludzkich) (i nerek)« = Chrystus (4): Abo iáko ſię może beſpiecżnie przed Chriſtuſem/ ktory ieſt bádácżem ſerc y nerek [Vulg Apoc 2/23: quia ego sum scrutans renes et corda] názwáć od imieniá iego Chriſtyáninem? CzechEp 19; gdyż to iáſna rzecż/ iż Chriſtus ieſt bádácżem ſerc CzechRozm 203, 193v, 203.

Szereg: »przypatrzyciel i badacz«: on Philozoph wyſoce dowcipny/ przypátrzyćiél y bádácz biegu nátury SarnStat 111.

Synonimy: mądry, przeglądacz, przypatrzyciel, roztrzęsacz, sperownik, szukacz.

KN