[zaloguj się]
[pdf]

KRAMNY (34) ai

a pochylone.

Fleksja
sg
mNkråmny fNkråmnå nNkråmn(e)
Gkråmn(e)go G G
Akråmny Akråmną A
Ikråmnym I Ikråmnym
pl
N subst kråmn(e)
G kråmnych
A subst kråmn(e)

sg m N kråmny (1). ◊ G kråmn(e)go (7). ◊ A kråmny (3). ◊ I kråmnym (7). ◊ f N kråmnå (3). ◊ A kråmną (2). ◊ n N kråmn(e) (1). ◊ I kråmnym (2). ◊ pl N subst kråmn(e) (3). ◊ G kråmnych (1). ◊ A subst kråmn(e) (4)

Sł stp notuje, Cn s.v. papier gruby, kupiecki abo kramny do uwijania, Linde XVI – XVIII w.

Przymiotnik od „kram”:
1. Nabyty w kramie; w kramie sprzedawany (31): Rownałem częſto iéy płeć ku rumiánéy zarzy/ A oná kramną bárwę nośiłá ná twarzy. KochFr 64.

W przeciwstawieniu: »przyrodzony... kramny« (1): Wſſákeś polak dzierż ſie ſwego Seropu przyrodzonego Y ná tym ſie co vwárzyſz Nátáńcuieſz y nálwárzyſz A niechay tego kramnego Boć ſie ſkázi płeć od niego RejRozpr G4.

Wyrażenia: »kramne rzeczy« (5): Item kramne rzeczi. ktore bili. przedayali. a ſtąth iako zaſſrebra a Skramnych rzeczi. placzila dlugy. ZapMaz V S 2/332 [2 r.]; LibMal 1547/ 128v; Mącz 54d; KlonFlis C4v.

»kramne ziele« = przyprawy korzenne (1): [pożywaj] naymierniey bedł/ grzybow/ y to s kramnym źielim SienLek 5.

Zestawienie: bot. »kmin kramny« = Cuminum Cyminum L. (Rost); kmin rzymski, roślina roczna z rodziny baldaszkowatych (Umbelliferae), owocki używane jako przyprawa w lecznictwie [szyk 15 : 2] (17): FalZioł I 13d, 119c, 125b, 155b, V 27 (8); kramnym kminem kreẃ z noſá záſtánowiſz/ gdy go z octem vwierćiawſzy w nozdrze włożyſz. SienLek 74, 84, 84v [2 r.], 86, 87, 107 (9).
Szereg: »kramny a zamorski« (1): Co Polſká rodźi nie przeſtáiem ná tym/ Y iuż nam kramne á zamorſkie rzecży Záwſze ná piecży. KlonFlis C4v.
W przen (4): (marg) Kramna cnotá. (‒) Ták mu ſie zda iż wſzytko zá pieniądze znaydzye/ Sławę y cnotę kupić co nie bywa w prawdzye. A też kupna nie dobra lepſza przyrodzona/ Bo więc tá kramna bywa fáłſzem przeſádzona. RejWiz 77v, Cc6v.
Wyrażenie: »kramne przyprawy« (1): Wierz mi żeć potym [dusza] zdechnie bez cnoty od głodu. Gdyż cnotá s pocżćiwoſcią to ſą iey potráwy/ Boć oná nie bárzo dba o kramne przypráwy. RejWiz 79.
a. W funkcji rzeczownika: »kramne« = rzecz zakupiona, sprowadzona z zagranicy, wyszukana, droga (tu o winie i przyprawach) (2): Bo kto pierno iáda chce pić A piwo więc ſtoi zánic Bo kramne zá kramnym chodzi A oboie przed ſię ſzkodzi RejRozpr H2v.
2. Związany z pracą w kramie, właściwy kramarstwu (3): [poseł do kupca] Iuż roſaphuy ſwe vrzedy Y ty wſytky kramne blędy. [...] Bo zywot za ſmierċ odmieniż RejKup e7v; yſch Budą kramna Jaduigi Cerwowey theſz na Rynku wyarmark poſthny theraſz bąda dwye lyeczye wyerzschem wilupill wnoczi LibMal 1551/159; Mącz 25a.

Synonimy: 1. kupny, nabyty, przedajny; 2. kramarski.

MB