Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: KRĘTU WĘTU

Następne hasło: KRĘŻEC »

KRĘTY (3) ai

Fleksja

sg
m	G	kręt(e)go
m	A	kręt(e)go

pl
G		krętych
A	subst	kręt(e)
I	m	kręt(e)mi

[sg m G kręt(e)go. ◊ A kręt(e)go.] ◊ pl G krętych (1). ◊ A subst kręt(e) (1). ◊ I m kręt(e)mi (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XIX w.

Znaczenia

1. Zrobiony przez skręcanie, zwijanie (1)
2. Silnie skręcony, naciągnięty, napięty (1)
3. [Wijący się, wyginający]
4. Zawiły, wykrętny, pełen wybiegów (1)

1. Zrobiony przez skręcanie, zwijanie; contortus, intortus, tortilis, tortus Cn (1):

[Wyrażenie: »kręty len«: namyoty oppony ſ plothna lnyanego de bisso retorta kretego lnv TomZbrudzBrul Ex 27/9.]

W przen (1):

Wyrażenie: »wici kręte« = wybiegi, wykręty (1): Niech po proſtu/ zániechawſzy wići krętych odpowie. CzechEp 268.

2. Silnie skręcony, naciągnięty, napięty (1) : Káżdyby rzekł ze [!] ſam Phoebus bije w kręte ſtrony [lutni]/ Y oſnowę trzewonitną ćwicży Bog vcżony. KlonŻal B2v.

3. [Wijący się, wyginający: Niż ſie zápali po świtánie zorzá/ To zbieram z wędy krętego węgorzá. BielawMyśl F2v.]

4. Zawiły, wykrętny, pełen wybiegów (1):

Wyrażenie: »z chytra kręty« (1): Qui contortulis quibusdam conclusiunculis effici volunt non esse malum dolorem, Ktorzy nieyákiemi z chytrá krętemi dowody tego dowodzą yákoby boleść nie miáłá być miedzy złemi rzeczami poczytána. Mącz 459b.

Synonimy: 2. naciągniony; 3. wijący się; 4. wykrętny.

Cf KRĘCISTY, KRĘCONY, KRĘTNY, KRĘTOGŁOW, KRĘTOROG, KRĘTOROGI, KRĘTU WĘTU