[zaloguj się]
[pdf]

KRUŻGANEK (12) sb m

krużganek (4), kruzganek (2), krusczganek (2), kruczganek (1), krucganek (1), krusganek (1), [kroczganek], [krozganek], kruczganek a. krucganek (1); krużganek WujNT (4); kruzganek Leop (2); krusczganek Murm, BartBydg; kruczganek KromRozm I; krucganek KromRozm II; krusganek Calep.

a pochylone, e prawdopodobnie jasne (tak w ganek; tak też Cn).

Fleksja
sg pl
N krużgånek
G krużgånku krużgånk(o)w
L krużgånku

sg N krużgånek (4). ◊ G krużgånku (3). ◊ L krużgånku (4). ◊ pl G krużgånk(o)w (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Kryty korytarz otaczający klasztorny, kościelny lub zamkowy dziedziniec; porticus Murm, Mymer1, BartBydg, Cn; circuncolumnium Calep; aedificium rotundum columnatum, peristylium, peristylum, porticula, tholus Cn (12): Murm 129; Mymer1 8; BartBydg 120; KromRozm I P3; ſłuchaymy/ yáko Mnich z Dworzáninem z ſſedſſy ſye w krucganku/ [...] roſpráwya. KromRozm II a2v; á on [Antyjochus] w mále wſſedł do kruzganku kośćielnego [intra ambitum fani] Leop 2.Mach 1/15; Calep 197a; A ieſt w Ieruzálem podle plácu owczego/ ſadzáwká [...] máiąca pięć krużgankow. WujNT Ioann 5/2; [Porticus krozganek/ przechodziniec. UrsinGramm 190 (Linde); jest jeden w klasztorze kroczganek DiarPeregr 87].
Wyrażenie: »krużganek Salomonowy, ktory zowią Salomonowym« (2:2): Gdy ſie thedy vzdrowiony dzierżał Piotrá y Ianá/ zbieżał ſie do nich wſſyſtek lud/ do kruzganku kthory zowią Sálomonowym [ad porticum quae appelatur Salomonis] Leop Act 3/11; A Ieſus chodźił w kośćiele/ w krużganku Sálomonowym [in porticu Salomonis]. WujNT Ioann 10/23, Act 3/11, 5/12.

Synonimy: ambit, ganek, podsienie, przechodziniec, przysionek.

TG