[zaloguj się]
[pdf]

KTOŻKOLWIEK (112) pron

W pisowni łącznej [w tym: z wstawioną między „ktoż” a „kolwiek” partykułą „by” (2), końcówką osobową (1)] (86), rozłącznej [w tym: „ktoż” z przyłączoną partykułą „by” (11); rozdzielone zaimkiem (3), partykułą „by” (2) ] (26).

któż- (7), ktoż- (4); któż- SarnStat (3), GosłCast; ktoż- Mącz (3); któż- : ktoż- OrzQuin (3 : 1). ◊ Drugie o oraz e jasne.

Fleksja

N któżkolwiek (93). ◊ G kogóżkolwiek (6); -oż- (3), -(o)ż- (3). ◊ D komużkolwiek (8). ◊ A kogóżkolwiek (4); -oż- (1), -(o)ż (3). ◊ L kimżekolwiek (1).

Sł stp brak, Cn s.v. ktokolwiek, Linde bez cytatu.

Zaimek „kto” wzmocniony partykułą,,-ż(e)” połączony z partykułą uogólniającą „-kolwiek”; quicunque, quisquis Mącz; omnis, qui Vulg:
1. Względno-uogolniający; każdy, kto; obojętne kto (64):
a. Wprowadza zdanie podrzędne bez zapowiednika (43):
α. Podmiotowe [w tym: w antepozycji (41), w postpozycji (1)] (42): A o pokuczką ziemyą nyema sye nygdi vpominacz nawieki wiecznye ktoz kolwiek bądzie panem ziemye moldawskiei LibLeg 6/78, 11/136v; KromRozm I G; KromRozm II p4; KromRozm III E6, 04; KrowObr 15; Bo y tu káżdą ſpráwę ktożkolwiek ſpráwuie/ Záwżdy iey rzemieśniká napirwey gotuie. RejWiz 114; Leop Ier 38/2; Ktożkolwiek [Quicumque] będźie ſię ſtárał iakoby záchowáć duſzę ſwą/ ſtráći ią/ á ktokolwiek [et quicunque] ią ſtráći zgotuie iey żywot BibRadz Luc 17/33, *4v, Prov 9/4, Luc 18/17, Ioann 13/20; OrzQuin X2; HistRzym 3, 6v, 48v, 61 [3 r.], 65 (13); RejPos 43, 269v, 300, 304v, 323 (8); GrzegŚm 46; WujJudConf 112v; PaprUp F4v; WujNT Mar 9/37; SarnStat 95; CzahTr Bv.
β. Dopelnieniowe w postpozycji (1): panowye stharoſthowye zobopolnye spravyedliwoſcz bandą povynny czynycz myędzy ſſobą vedlye vysych articulow napiſſanych komvſzby kolwyek bila thego potrzeba LibLeg 6/119.
b. W odniesieniu do zaimka jako podmiotu lub dopełnienia zdania nadrzędnego wprowadza zdanie podrzędne określające bliżej osobę przez ten zaimek wyrażoną [w tym: w stosunku do zaimka w antepozycji (14), w postpozycji (7)] (21): Item aby kaſdy kthoſzbykolwyek sluſbą przyyąl, sząm oſzobą szwoyą a nyeprzeſ porucznyka [...] sluzyl MetrKor 38/286; ForCnR E2v; LibLeg 6/159; GroicPorz ii; Niechay káżdy wierny ogląda/ ktoſſkolwiek ſie Páná Bogá boi/ y niechay roſsądzi. KrowObr 98, C4; OrzList d4; BibRadz Deut 18/12; ále Rzeczpoſpolita y poſpolſtwo iey/ ktożkolwiek iey dobrze czyni y w cáłośći záchowywa ią/ tego ſobie godnym być zowie OrzRozm P2v; OrzQuin F2, L3, X2; GórnDworz V 2v, Ffv; HistRzym 8v, 110, 114v; Gdyż káżdemu dopuśćił ſynem ſwoim ſie sſtáż/ ktoſzkolwiek go iedno wiernie przyiął w ſerce ſwoie RejPos Ooo3v, 300; WujNT Luc 16/18, Act 10/43.
2. Nieokreślony: osoba bliżej nieokreślona, ktoś, oboętne kto. Jako podmiotu dopełnienie lub orzecznik [wyłącznie w grupie a.] (33): gdy by ktho zaſthal yakyſſ kolwyek thowar v kogoſſ kolwyek a dowyodl yſſ yeſth yego LibLeg 6/116v; RejAp 131v; Sokrates powiedał/ że mu ſie widziáłá iego lekcia/ śiłá iuż ſpráwić/ kiedy kthożkolwiek/ s ſłuchánia iey przyſzedł ná tę drogę/ iż chciał poznáć/ y náncżyć ſie cznoty. GórnDworz G3; Bo gdy ſie potykáli/ on ná zádku chodził/ Owa przedſię ktożkolwiek/ z łuku weń vgodził. HistHel D2v; CzechRozm 232v; LatHar 116; SarnStat 91, 347, 400, 483, 522 (9); GosłCast 14.
a. W wtrąconej uwadze nawiasowej luźno związanej z kontekstem [jako orzecznik (9), podmiot (3), dopełnienie (3) ] (15): LibLeg 6/117v; Niewiem od kogo z Lacinſkego albo z Niemieckego Iezjku [książki] przełożone/ a ktoż kolwiek ie prżełożił ſą dobrże prżełożen e [!] RejKupSekl a6; Diar 65; KrowObr 196; Leop Ez 33/4; Ale iż ten ſtáry wykłádacż ktożkolwiek ieſt/ nie wſzędy doſzedł ſámey ſzcżyrey prawdy BibRadz *4v; przedáli [Izmaelici] záſię Iozephá Putyfárowi [...] Piſzą drudzy iż był Kuchmiſtrzowi przedan [...] ále komużkolwiek/ Boſkie to przeźrzenie było. BielKron 16v; Mącz 280c; RejPos 243, 286, 300, 308v; CzechRozm 172; Ktożkolwiek ieſt/ y iáki kolwiek ieſt; Chrześćijánin nie ieſt/ ktory nie ieſt w Kátholickim kośćiele Páná Chriſtuſowym. WujNT 444; CzahTr K2v.
b. Nadaje zdaniu odcień czasowo-warunkowy: gdy, gdyktoś [w tym: z trybem warunkowym i odpowiednikiem „tedy” (1)] (2): A ktożby kolwiek przyiáchał á chćiał ćie ſobie ſlubić/ tedy wnidź do komory [...] y wſpomni że ia dla twoiey miłośći ſtráćiłem żywot moy. HistRzym 105v; A komużkolwiek przez nas ſą nádáné liſty/ wolnośći do ſzynków piw tákowych/ tákié vchwałą Séymową podnośimy y káźimy. SarnStat 284.
3. W zględno-nieokreślony: ktoś, obojętne kto, ktokolwiek (13): Gdiby ktożkolwiek z niewiádomoſći zgrzeſzył przećiw ktoremu roſkazániu Páńſkiemu [...] tedy niech zá grzech ſwoy ktorego ſie dopuśćił/ ofiáruie ćielcá zdrowego Pánu. BibRadz Lev 4/2, Lev 11/39; OrzQuin G2v; ieſliby ktożkolwiek pierśćień/ ábo brodę złotą/ ábo płaſzcż z onych obrázow wźiął/ áby śmierći winny był. HistRzym 2v.
a. Nadaje zdaniu odcień czasowo-warunkowy: gdy, gdyby, jeśli ktokolwiek [w tym: z trybem warunkowym (3), z odpowiednikiem „tedy” (6)] (9): Kthożkolwiek [Quicum gue] v ćiebie będzie co robił tudzieſz mu zápłáć Leop Tob 4/15; Ktożkolwiek tho ná mię powiedał/ ábych ia innák W. M. wſpominał [...] tedy tákowy nieprawdę ná mię powiedał OrzList dv; BibRadz Deut 18/3; HistRzym 8v, 93v, 115; RejPos 323v; SarnStat 587; A wſzytko czáſu tylko/ czáſu pogodnégo Potrzebuie/ któżkolwiek prágnie dowiéźdź ſwégo. GosłCast 31.
*** Bez wystarczającego kontekstu (2): Quicunque, Bá ktożkolwiek/ bá niechay będzie kto chce. [...] Quisquis, Ktoſzkolwiek. Mącz 343c.

Cf KTOŻKOLE, KTOŻKOLI, KTOŻKOLWIEK BĄDŹ

KK