« Poprzednie hasło: LASZ | Następne hasło: LASZCZYNA » |
LASZCZKA (11) sb f
Pierwsze a pochylone, końcowe jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | låszczka | |
G | låszcz(e)k | |
A | låszczkę | |
I | låszczką |
sg N låszczka (4). ◊ A låszczkę (1). ◊ I låszczką (1). ◊ pl G låszcz(e)k (5).
Sł stp w innym znaczeniu, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) ‒ XVII w.
Znaczenia
Dem. od „laska” ‘kij, gałązka’; bacillum, ferula Calep; canteriolus Cn (11): Iakob tedy gdy rozumiał cżás rodzenia owiec/ nákładł laſzcżek w potoki álbo w rynny gdzye owce miáły pić wodę BielKron 15; BielSat N3; Przyſzáncowánie też pod mur bliſko rozmáithe bywa/ poſpolićie ná prędkośći ſthawiáią koſze s laſzcżek plećione ieden podle drugiego/ náſypawſzy w nie Ziemie BielSpr 63v, 74; A miárá táka być ma iákoś snim zmówił/ Laſzczká ná dwa kroczki. Strum F3; Oczko 11; BielSjem 39; Calep 121a, 416a.
W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy drzewa (1): Ieſli ſáletrá dobra/ biorą iey ſześć cżęśći/ przećiw iedney cżęśći węgla dobrze vtlonego z młodych laſzcżek láſkowych BielSpr 73.
W charakterystycznych połączeniach: laszczka laskowa, młoda (3).
a. Pręt, wskazówka na zegarze słonecznym (1):
Szereg: »palcat albo laszczka« (1): Nam sciatheras Ieſt gnomon/ to yeſt pálcat álbo laſzczká która cień ná tákowym zegárze kłádźie álbo okázuye. Mącz 373b.
Synonimy: kijek, rozga; a. gnomon, palcat, pokazatel.
Cf LASCZECZKA, LASECZKA
BZ