[zaloguj się]
[pdf]

LATOROSŁKA (38) sb f

latorosłka (34), latoroślka a. latorosłka (4) BartBydg, WrobŻołt (2), GliczKsiąż.

Oba a oraz o jasne (w tym w pierwszym a 2 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N latorosłka latorosłki
G latorosłki latorosłek
A latorosłkę latorosłki
I latorosłką latorosłkami

sg N latorosłka (10). ◊ G latorosłki (1). ◊ A latorosłkę (2). ◊ I latorosłką (1). ◊ pl N latorosłki (13). ◊ G latorosłek (2). ◊ A latorosłki (5). ◊ I latorosłkami (4).

Sł stp notuje, Cn s.v. obwijam co czym, Linde XVI w.: latorostka (błędnie zamiast: latorosłka) i XVIII w.: latorostka; poza tym XVI w. (jeden z niżej notowanych przyładów) s.v. latosi.

Dem. od „latorośl”; surculus Murm, BartBydg; germen, pullulus, hornotina virga Mącz (38): Murm 105; Surcus, surculus, rosczka, lyatorosl, lyatoroslka, ramus ab arbore abscisus vel truncus abscisae arboris. BartBydg 154b; Y coż ieſt drzewo máćice winney przećiwko inym drzewam/ ábo látoroſłká miedzy drzewy leśnymi? BibRadz Ez 15/2; Mącz 259c, 330d; KochPs 85.

W połączeniach szeregowych (2): Nutrix aliquando pro seminario Miáſto ogródka gdźie źiołá rożdzki/ Látoroſłki y co tákowego chowáyą/ áż ſie godzą przeſádzáć álbo ſzczepić. Mącz 255c, 144d.

W porównaniach (10): WróbŻołt 127/3, qq7v; GliczKsiąż Cv; LubPs cc6v, ee6; Zoná iáko máćica/ winná w domu iego/ Dzyatki by látoroſłki/ w koło ſtołu iego [Vulg Ps 127/3]. RejZwierz 86; RejPos 42v, 159v; Iáko kwiát rożey cżáſu wioſny/ á iáko lilia nád wodámi ćiekącemi/ y iáko látorosłká kádzidłowa lećie. BudBib Eccli 50/8; ktoby w nim [w Chrystusie] iáko látoroſłká w winney mácicy mieſzkáiąc owocu trwáiącego nie cżynił. CzechEp 339.

W charakterystycznych połączeniach: latorosłka kadzidłowa, maluczka, nowa.

Wyrażenie: »latorosłka oliwna, drzewa oliwnego« [szyk 4:1] (4:1): Filij tui ſicut nouellae oliuarum, in circuitu menſae tuae. Synowie twoi iako latoroſlki oliwne około ſtołu twego. (koment) Synowie, czuſz będą ſie mnożyc, iako latoroſlki oliwne ktore ſą płodne. WróbŻołt 127/3 [przekład tego samego tekstu (3)] LubPs cc6v; RejPos 42, 159v.
Szeregi: »latorosłka i pąkowie« (1): Vczćie ſye thego z drzewá káżdego á nawięcey s figowego/ ktore gdy látoroſłki y pąkowie s śiebie wypuſzcza/ tedy ludźie poznawáią że ſie do nich láto przybliża. LeovPrzep G3.

»latosia soszka albo latorosłka« (1): Hornotinae virgae, Látośie ſoſzki albo látorosłki. Mącz 158b.

Przen (18): Owa Bog cżáſu ſwego wſpomni Dzyeciartkowſkie/ S tey máłey látoroſłki rozmnoży Tákowſkie. PaprPan H2v.
a) O potomstwie (7): Tákże ten ſláchetny ſzcżep/ ći cżarni Páwłowie/ Záwżdy byli podobni/ obycżáymi k ſobie. Co y ty látoroſłki/ co z nich wyraſtáią/ Sláchetnym ſie owocem/ káżdemu znáć dáią. RejZwierz 74v.

W porównaniu (1): Iuż ich lator[oſł]ki yáko Cedrowye Boży/ Ná wyzſſą wyroſły gdiż ye ſam Pan Bog mnoży. LubPs S3v.

Szereg: »gałązka a latorosłka« (1): gdyż Pan potomſtwo twoie zowie gáłąſkámi á látoroſłkámi wdzyęcżnnemi [!] ſobie/ s ſwiętego ſzcżepu ſwego wyroſłemi. RejPos 345.
α) O Chrystusie (4): Ná co oni ták mowią/ ponieważ ieſzcże tego nie widáć/ tedy też y ieſzcże Meſyaſz potomek Dawidow nie przyſzedł/ áni látoroſłká oná ze pniá Izáiego wyroſłá. CzechRozm 113v.

W charakterystycznych połączeniach: latorosłka wyrosła (wyniknie) z korzenia Isajowego, ze pnia (Isajego) (2).

Szeregi: »latorosłka i kwiatek« (1): á byłby iuż iáko pień ſam pozoſtáły/ drzewá przedtym wielkiego [...]/ iż dopiero ze pniá onego pozoſtáłego látoroſłká y kwiatek [= Chrystus] ten wyniknąć miał. Toż tám dopiero właſnośći tego kwiatká ze pniá Izáiego wyroſłego/ opiſuie CzechRozm 179.

»rożdżka a latorosłka« (1): Y Wyniknie rozczká ze pniá Iſáiowego/ a látoroſłká [surculus (marg) germen (‒)] z korzeniá iego wyroſćie. BibRadz Is 11/1.

»latorosłka albo szczep« (1): Oto dni przyidą mowi Pan/ że wzbudzę Dawidowi látoroſłkę (ábo ſzcżep) ſpráwiedliwą [germen iustum Vulg Ier 23/5]/ á będzie krolować Krol CzechRozm 177v.

b) O wiernych jako dzieciach bożych (10): LubPs S3v, S4 marg; ieſli [...] vcżynić s ſiebie wdzięcżną látoroſłkę Pánu ſwoiemu RejPos 61, 61v, 173, 267; RejZwierc 130v; RejPosWstaw 22, [1102].

W połączeniu szeregowym (1): ktory [Kościoł] zowie [Chrystus] dziwnemi á roſkoſznemi przezwiſki ku pocieſze ſwoiey. Iuż winnicżką ſwoią/ iuż owiecżkámi/ iuż látoroſłkámi/ iuż nákoniec wdzięcżną oblubienicą ſwoią názywáć gi racży. RejAp 198v.

W charakterystycznych połączeniach: latorosłka mała, nędzna, rodna, wdzięczna (2), wierna, zwiędła.

Synonimy: gałązeczka, gałązka, latorożdżka, odmłodka, odrośl, rożdżka, soszka.

KN