LEKOWAĆ (8) vb impf
-é- (1) KochPs, -e- (1) Mącz; o oraz a jαsne.
Fleksja
inf |
lékować |
indicativus |
praes
|
|
sg |
pl |
3 |
lékuje |
lékują |
imperativus |
|
sg |
pl |
2 |
lékuj |
lékujcie |
inf lékować (4). ◊ praes 3 sg lékuje (1). ◊ 3 pl lékują (1). ◊ imp 2 sg lékuj (1). ◊ 2 pl lékujcie (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.
Stosować zabiegi lecznicze celem przywrócenia zdrowia choremu człowiekowi lub zwierzęciu (8):
Szwyąthi pyethrze lyekvy myli goſpodinye nyevmyem LibMal 1544/89.
lekować kogo (1): Iako dziecię nowo narodzone chowacz zywic a lekowacz. FalZioł V 34v.
lekować co komu (1): y rzekl myli pan ſzwyąthemu pyotrowy y ſzwyąthemv pawlowy, Lyekuyczie moyemu oſzyelkowy noſchką LibMal 1549/148v.
Przen: Pocieszać [co] (1): On [Pan Bóg] ſmutné ſercá ćieſzy/ troſki lékuie [qui sanat contritos corde Vulg Ps 146/3]/ Rány wiąże/ boleśći wſzelkié vymuie. KochPs 213.
a.
Dążyć do przywrócenia zdrowia choremu człowiekowi przez wypowiadanie formuł magicznych, zaklinanie, rzucanie czarów;
carmina facere, carminari BartBydg; veneficio et incantamentis curare Mącz; cantare, verbis conceptis additis curare, veneficiis morbum curare, exorcisare, incantare, piare Cn (4):
Carminor, carmina facere, curare vel expellere, ut ventositates de corpore aliquo remedio vel curare, sic vetulae faciunt carminibus suis, lyekovacz, zegnacz. BartBydg 213.
lekować co (1): Thak dziſz bądz ſchczeſzna chwylya kyedy ya poczną lyekowacz wiwynyenye LibMal 1549/148v.
Szeregi: »czarować i lekować« (
1):
Tákże też Báby/ rzkomo mendicatum chodzą: Ták vcżćiwe mężátki y pánienki zwodzą. Cżáruią y lekuią/ wrożą/ wieśći noſzą/ Stadło łącżą: á w rzecży o iáłmużnę proſzą. (marg) Anicularum maleficia. (‒) KlonWor 50.
»leczyć albo lekować« (1): veneficio et incantamentis curare, Leczić álbo lekowáć yáko báby mowią/ żegnáć Mącz 200c.
Synonimy: goić, uzdrawiać; a. czarować, żegnać.
Formαcje współrdzenne cf LECZYĆ.
Cf LEKOWANIE, LEKUJĄCY
BZ