[zaloguj się]
[pdf]

LENIĆ SIĘ (45) vb impf

się (24), sie (21).

W inf e jasne. ◊ W imp -e- (3) OpecŻyw, Mącz, GosłCast, -é- (1) Strum. ◊ W pozostałych formach -e- (4) Mącz (3), PudłFr, -é- (1) JanNKar.

Fleksja
inf lenić się
indicativus
praes
sg pl
1 lenimy się
2 lenisz się
3 leni się, lenie się lenią się
praet
sg pl
1 m leniłem się m pers
2 m leniłeś się, -ś się lenił m pers
3 m m pers lenili się
fut
sg
3 m lenić się będzie
imperativus
sg pl
1 leńmy się
2 léń się, leni się leńcie się
3 niech się leni
conditionalis
sg pl
1 m bym się lenił, bych się lenił m pers
f bym się leniła m an
3 m by się lenił m pers by się lenili

inf lenić się (4). ◊ praes 2 sg lenisz się (1). ◊ 3 sg leni się (11), lenie się (1) [w rymie]; -i : -e RejKup (2:1). ◊ 1 pl lenimy się (1). ◊ 3 pl lenią się (2). ◊ praet 1 sg m leniłem się (1). ◊ 2 sg m leniłeś się, -ś się lenił (3). ◊ 3 pl m pers lenili się (1). ◊ fut 3 sg m lenić się będzie (1). ◊ imp 2 sg léń się (5) RejKup, HistAl, RejZwierz, Mącz, Strum, leni się (2) OpecŻyw, RejFig; -éń (1) Strum, -eń (1) Mącz, -(e)ń (3). ◊ 3 sg niech się leni (1). ◊ 1 pl leńmy się (1). ◊ 2 pl leńcie się (1). ◊ con 1 sg m bym się lenił (1) OrzList, bych się lenił (1) Mącz. f bym się leniła (1). ◊ 3 sg m by się lenił (5). ◊ 3 pl m pers by się lenili (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

Być leniwym; pigrari Mącz, Cn (45): pigrari, Leniwym być/ lenić ſie. Mącz 299b.
a. Nie chcieć czegoś zrobić; gravari Mącz, Cn; pigrare Cn (44):

cum inf (2): Gdiż młodziencżykowie naſzy Boże zachoway/ dla wielkiey roſkoſzy lenią ſię vcżyć KwiatKsiąż E4; ReszList 150.

W przen (1):
Fraza: »do tańca się nogi lenią« (1): Dźiś ſię ocży płácżem mienią/ Do tańcá ſię nogi lenią. CzahTr H3v.
α. Z przeczeniem = chcieć, być gotowym do czegoś (41): Bárzoć krothki płácż niewieśći/ Nie płácżeć ále ſie pieśći: A kto ſie iedno nie leni/ Nátychmiaſt iey vmyſł zmieni. BierEz R; RejKup c2v, k4, Ov; Iż ſtoi [kościół] ná przecieſiach/ á potym ná ziemi/ Nie wierzyſzli ſpátrzayże/ iedno ſie nie leni. RejFig Bb8; RejZwierz 119; Mącz 149c; Strum E4; WierKróc B2; á ſłowem Bożym y ſpráwowánim ſákrámentow y zbáwienim ludzkim ſzáfowáć ma káżdy/ kto ſię nie leni? SkarJedn 49; RybGęśli C2v.

lenić się do czego (1): A y ty ſię do niey [do spowiedzi] nielen. RejKup h7v.

lenić się ku czemu (2): PRáwieś ſye vkochał w náuce/ y cnoćie: Znáć żeś ſye nie lenił ku dobréy roboćie. PudłFr 12; CzahTr K4v.

lenić się na co (2): BielKom E8v; Státecżnie ſobie żyie á rowno z drugiemi/ Ná potrzebę ná káżdą nigdy ſie nie leni. PaprPan T3.

cum inf (24): Ty téż nie lenij ſie prowadzitz tę krolową/ naſladuiątz ią OpecŻyw 41v; RejKup aa6; HistAl E6; A jeśliby gwałtowny nieprzyjaciel na Koronie był, tedy JKM wojnę złoży, na ktorą się lenić nie będzie sam zjachać. Diar 64, 20, 55; DiarDop 108; A kto temu nie wierzy/ by ogień był w zyemi/ Niech ſie do Etny gory doiecháć nie leni. RejWiz 149v; OrzList f4; Non me piguit tua causa tantum itineris metiri, Nie leniłem ſie dla ciebie ták dáleko iść. Mącz 219c, 299b [2 r.]; PaprPan F; prośił Kśiążęćiá Wilhelmá áby ſię do niego/ dla rozmowy przyść nie lenił. SkarŻyw 164, 187; KochMarsz 155; WisznTr 23; Nie leńmyſz ſię ćięſzkośći tu ná tym świećie nieść ArtKanc K; LatHar 197; WujNT Act 9/38; JanNKar D2v; SiebRozmyśl G3v; Iednák was vśilnémi wielkimi prośbámi Proſzę/ álbo dopómóc nie leńćie ſie ſámi/ Albo nieprzeſzkadzayćie przedśięwźiećiu [!] memu GosłCast 48; KlonWor 42.

Przysłowie: A hoyny záſię iáko Groch przy drodze/ Kto ſie nie leni ten go idąc głodze. RejZwierc 217.

Formacje współrdzenne: lenić; lenieć, polenieć, zlenieć, zlenieć się; leniwieć; lenować się.

KN