[zaloguj się]
[pdf]

LENIEĆ (16) vb impf

Oba e jasne.

Fleksja
inf lenieć
indicativus
praes
sg pl
1 lenieję
3 lenieje lenieją
conditionalis
sg
3 m by leniåł

inf lenieć (4). ◊ praes 1 sg lenieję (6). ◊ 3 sg lenieje (3). ◊ 3 pl lenieją (2). ◊ con 3 sg m by leniåł (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.

1. Stawać się lub być nieruchawym, ociężałym, gnuśnym; languere, languescere, marcere, pigrescere, torpere Mącz, Cn; consenescere, lentere, marcescere, tardescere, torpescere Cn (15): A zbytnie ciepło mdlącz matkę y płod w żywocie lenieie. FalZioł V 18a; Fraceo, Lenieyę/ Gniyę/ Gnuśnieyę Yużem cięſzki od ſtarośći/ iuż mi ná ſchodzie/ Gnuśnym. Mącz 135b; Mollesco, Miękczeyę/ Lenieyę/ poczinam być niedbáły. Mącz 230a, 183d [2 r.], 209c, 230a, 299b, 458d [2 r.]; SkarŻyw 570.
Zwrot: »lenieć w prożnowaniu, od prożnowania« [szyk zmienny] (1 : 1): Hebere et languere in otio, Tępyć y lenieć od prożnowánia. Mącz 153d, 259a.
Szereg: »tępi(e)ć i lenieć« (2): Hebescit et languescit animus in ocio, W próżnowániu człowiek tępieye y lenieye. Mącz 259a, 153d.
W przen (1):
Fraza: »nogi lenieją« (1): Mátká iego z okná wyglądáiąc/ krzycżáłá: cżemu ſyn moy ták długo mieſzka: cżemu teraz lenieią nogi woznikow iego. SkarŻyw 560.
Przen: Stawać się słabszym (1): Omnium rerum cupido languescit cum occasio est, Wſziſtkich rzeczi chćiwośći lenieyą gdy máyą prziczinę to yeſt nie ták ſie bárzo tego zwykli ludzie domágáć co ſie ym łatwie może ſtáć. Mącz 183d.
2. Nie chcieć czegoś zrobić (1):
Zwrot: »w proznowaniu lenieć« (1): á niechay ſię tego niedopuſzcża/ áby gdy dom bliźnego iákoby gorzeć pocżyna/ on w proznowániu leniał [ipse otio langueat] ModrzBaz 67.

Synonimy: 1. drzemać, gnić, gnuśnieć, mdleć, miękczeć, ociężeć, schnąć, tępieć, ustawać, więdnąć.

Formacje współrdzenne cf LENIĆ SIĘ.

KN