[zaloguj się]
[pdf]

OCIĘŻEĆ (8) vb pf i impf

pf (7), impf [praes] (1) Mącz 183d.

ociężeć (7), ociążeć (1) RejWiz.

o jasne.

Fleksja
indicativus
praes i fut
sg
1 ociężeję
praet
sg
3 m ociężåł
f ociężała

praes 1 sg ociężeję (1). ◊ fut 3 sg ociężeje (2). ◊ 3 pl ociężeją (1). ◊ praet 3 sg m ociężåł (1). f ociężała (2). ◊ part praet act ociężåwszy (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Stać się ciężkim, cięższym; ingravescere Cn (3):
Przen (2):
Fraza: »ociężała ręka [czyja (Boga) nad kim]« = Bóg zesłał na kogoś coś złego (2): Tedy oćiężáłá ręká Páńſka [Adgravata est autem manus Domini] nád Azońcżyki/ y ſtárł ie Leop 1.Reg 5/6; LatHar 160.
a) [Stać się intensywniejszym [na kogo]: obroćiłá ſie á oćiążáłá [adgravatum est; zmocniłá ſie WujBib] oná bithwá ná Saulá Leop 1.Par 10/3 (Linde).]
a. Doznać wrażenia ciężkości (1): Cżemu gdy cżas iedzenia przychodzi, cżłowiek ociężeie j ważnieiſzi bywa zaſię gdi pokarm wezmie lżeyſzy bywa GlabGad D3v.
2. Sta(wa)ć się ociężałym, otępiałym, (o)słabnąć; elanguere Mącz; ingravescere Cn (5): iż pánu oycu iuż inochodnicżek Lepſzyby/ bo ociążał wierę miłoſnicżek. RejWiz 57; Elangueo, Niſzczeyę ná mocy/ Mdleyę/ lenieyę/ Oćiężeyę. Mącz 183d; aut sopiti vino erant aut semigraves potabant, Albo ye ſpik morzył álbo ociężawſzy ſámi w ſię ták przes dzięki lali. Mącz 381d; Są tedy známioná choroby żołądkowey/ iż wnątrze boli/ iedzenie ſye brzydźi/ ćiáło mdleie y truchleie/ łyſty oćiężeią SienLek 96, 96.

Synonimy: 2. mdleć, słabieć, wątleć.

Formacje współrdzenne cf CIĘŻYĆ.

Cf OBCIĘŻEĆ

DD