[zaloguj się]
[pdf]

2. ŁEŻ (15) sb m

e jasne.

Fleksja
sg pl
N łeż łżowie
D łżowi
A łża

sg N łeż (1). ◊ D łżowi (2). ◊ A łża (6). ◊ pl N łżowie (6).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów).

Znaczenia
Łgarz, kłamca (15): dawno tácy łżowie ná ſwiecie nie byli. Ten powieda iż niewiem/ á wie wſzytko zdraycá/ Ten wſzytko wiem/ á ledwe wie chłop iż ma iáycá. RejFig Ddv.
Przysłowia: RejKup h6; ſąć też drudzy łżowie/ Chociay ie cżáſem zową mądrzy Doktorowie. RejWiz 61, 61 marg, Cc5.

Lżowi nie wierz. BierEz I2v, K3; Lżowie by prawdę chcieli korcem mierzyć/ Gdy przed thym łgáli nie będą im wierzyć. RejZwierc 216v.

Prawdá ácż niechce wynorzyć ſie muśi/ A o łżá záwżdy beſpiecżnie ſie kuśi. RejZwierc 216.

A łżá theż pewnie doznaſz po ięzyku. RejZwierc 216.

Zwrot: »łża zadać« = nazwać kłamcą (4): RejWiz 21v; Nadobny tho zwycżay máią/ Polacy/ iż ſie pláſkáią/ Po gębie/ cżáſem ſie zwádzą/ Kiedy komu łżá zádádzą. RejZwierc 231; Byś był v dyabłá/ Pomni co práwdá. W gębę pluſkáią/ Gdy łżá zádáią. RejZwierc 239, 72v.
Szereg: »łeż a pochlebnik« (1): Leż a Pochlebnik dwa pana Sżcżęściá miłośnicy/ niepocżeſnie mie z dworu wypchnęli. ForCnR A3v.

Synonim: kłamca.

Cf LHACZ, ŁGARZ

TK