« Poprzednie hasło: [NADEWZIĄĆ SIĘ] | Następne hasło: 2. NADĘCIE » |
1. NADĘCIE (13) sb n
a jasne; e z tekstów nie oznaczających -é.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | nadęci(e) |
G | nadęciå |
A | nadęci(e) |
I | nadęci(e)m |
L | nadęciu |
sg N nadęci(e) (8). ◊ G nadęciå (2) ◊ A nadęci(e) (1). ◊ I nadęci(e)m (1). ◊ L nadęciu (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.
Znaczenia
- 1. Napełnienie, nadmuchanie (3)
- 2. Obrzęk, nabrzmienie, puchlina (7)
- 3. Pycha, wyniosłość (3)
1. Napełnienie, nadmuchanie; aspiratio Mącz (3): Aspiratio, Nádchnienie/ Náchuchánie/ Nádęcie. Mącz 408d; Detumeo – Przeſtawam nadęczią. Calep 315a, 315a.
2. Obrzęk, nabrzmienie, puchlina; inflatio, inflatus Mącz, Cn; exturbatio, tumor Calep, Cn; abscessus, apostema, suppuratio Mącz; oedema, sufflatio Cn (7): Apostema, Suppuratio, vel Abscessus, Puchliná/ álbo Nádęcie/ To yeſt gdy skóra od eiała odſtánie. Mącz 12d; Inflatio, Nádęcie/ Spuchlina/ záſliwienie. Mącz 130d, 130d; Calep 399b, 1092b.
nadęcie czego (2): Nádęćie Licá y oczu. SienLek 20. Cf »nadęcie żołądka«.
Wyrażenie: »nadęcie żołądka« (1): Mocz pieniſty w niewiáſtach/ nádęćie żołądká známienuie SienLek 27v.
3. Pycha, wyniosłość (3): ohydził im nieprzyiaćiel poſłuſzeńſtwá wiáry proſtotę/ y żywotow świętych przykłády y cżytánia: [...] áby w ięzyku y nádęćiu płochego vmienia zbáwienie położyli/ á cnotę y cżynienie owocow wiáry porzućili. SkarŻyw A2.
W połączeniu szeregowym (1): Nye byłoć tám miłoſći áni pokoyu/ áni zgody/ [...] gdźye nádęćye á pychá/ nyepoſluſſeńſtwo/ zgárdzenye y ſromocenye ſtanow y vrzędow od Bogá poſtánowyonych KromRozm I B4.
Szereg: »nadęcie a podniesienie pysznych myśli« (1): Bo będą zágłuſſone niemoſćią wárgi ich/ kthorzy zwykli czynić przymowki kłamliwe przećiwko ſpráwiedliwemu zwielkiem nádęćiem á podnieſieniem pyſſnych myſli ſwych. RejPs 45.
Synonimy cf NADĘTOŚĆ.
KCh