[zaloguj się]
[pdf]

NAPIĘTY (13) part praet pass pf

napięty (9), napięt (2), napięty a. napięt (2).

a jasne.

Fleksja
sg
mNnapięty fNnapiętå, napięta, napięt(a) nNnapięto
Anapięty Anapiętą A
Inapiętym I I

sg m N napięty (3); ~ (attrib) napięty (2); ~ (praed) napięty (1). ◊ A napięty (2). ◊ I napiętym (1). ◊ f N napiętå (1), napięta (1), napięt(a) (2); ~ (attrib) -(a) (1) BartBydg; ~(praed) -å (1) KlonWor, -a RejKp, -(a) (1) KwiatKsiąż. ◊ A napiętą (2). ◊ n N (praed) napięto (1) Calep.

Sł stp s.v. napiąć, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Mocno naprężony, naciągnięty; intensus BartBydg, Mącz; intentus Mącz, Cn; (con)tentus Cn (13): Abowiem ktora żyła zawżdy ieſt napięta/ a nigdy niema popuſzczenia ta ſie poſpolicie rwie KwiatKsiąż P4v; Mącz 445b; Retendo ‒ Czo beło napięto ſpuſzcząm. Calep 919b.
Wyrażenia: »napięta kusza« = intensus areus BartBydg; intentus arcus Cn (2): BartBydg 76; chceſzli ſie obłowić/ miey nápiętą kuſzę. RejFig A5v.

»(jako) łuk napięty« = cireus intentus Mącz, Cn [szyk 2:2] (4): A yuż pogotowu łuk ſwoy dzyerżycye nápyęty LubPs B6; Mącz 445b; RejZwierc 182; Ty wieſz ſam iák był przed tym/ [brzuch] iák bęben nádęty/ Ták iż bik miał weń kołácąc/ iáko łuk nápięty. PaxLiz C4.

W przen (3): A tak gdy tá rzeċ nápietá Niechay będże ýuż tá wrzetá [lege: wzięta] Aby wedle prawa było Co by ſie potym traffiło RejKup z7.

napięty na kogo (1): Iáko drzewo bez ſznurá niekiedy vrośćie/ Właśnie iákoby pod ſznur/ ozdobnie y prośćie; Ták też niekiedy bywa ſpráwiedliwość święta/ Bez práwá piſánego/ ná łotry nápięta. KlonWor 66.

napięty ku czemu (1): Abowiem zawzdy ma być wzgląd na cnotę/ y ku zacnym ſprawom ma być napięty vmysł KwiatKsiąż M4.

Przen: Grożący, skierowany [przeciwko komu] (1):
Szereg: »gotowy i napięty« (1): [Widziałeś tam] Sąśiády náſze/ z rotámi y z towárzyſzmi ſwemi vbiégáiącé ſye ieden przed drugim/ ná gotową y nápiętą przećiwko ſobie od Wołochów ná harcu śmierć. OrzQuin R3v.

Synonimy: naciągniony.

Cf NAPIĄĆ, NIENAPIĘTY

TK