[zaloguj się]
[pdf]

MERCHA (7) sb f

mercha (7), [mircha a. myrcha].

Teksty nie oznaczają é; a jasne.

Fleksja
sg pl
N mercha
G merchy merch
A merchy
I merchami
V mercho

sg N mercha (1). ◊ [G merchy. ◊ V mercho.] ◊ pl [G merch.] ◊ A merchy (3). ◊ I merchami (3).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.

Kobieta żyjąca z kimś bez ślubu; nierządnica (z lat. moecha) (7): O záchowaiże tego Panie Boże áby nietzyſta merchá miáłá być Wikárijm Kryſtuſowym KrowObr 32; Abowiem iáwnie widziemy/ iáko z nierządnymi merchámi mięſſkaćie KrowObr 227, 229v, 236, 236v; [Mircha, popasnycza pellex, concubina ReuchlinBartBydg z3; MurzNT Luc 15/30 (Linde)].

W przeciwstawieniu: »żona ... mercha« (1): Iuſz tu tedy kożdy wierny ſtąd obátzyć może/ iáko ſie długo dyabeł ſtarał [...]. Aby był mógł odiąć kápłanom właſne żony/ a dáć im nietzyſthe merchy. KrowObr 235.

W charakterystycznych połączeniach: nieczysta mercha (5), nierządna (2).

Szereg: »cyneda i mercha« (1): Abowiem nie ieſt Biſkupem ale Papieżem [...]/ ná kthorego nic inſzego nienależy/ iedno [...] cinedy/ y merchy nietzyſte chowáć KrowObr 7v.
[Przen: Słuchaicieſz Braciá moi [...] Z rozmáitych autorow wybieram przikłády Byſcie ſie tych Merch ſtrzegli pychi tákze zdrády PaprPam B2; O nieſláchátná pycho dláczegoſz nás zwodziſz? [...] Záłoſná iſcie bedzie ná potumne wieky Pámiec twoiei wſzetecżney zla mercho opieky PaprPam B3v.
a) O papieżu (z pozycji innowierczej): ſam Pan Bog odkrył ten ſromotny Obraz/ y wſzytki cżłonki tey ſproſnice á merchy Babilońſkiey/ á tego Antykryſtá Rzymſkiego KrowObr 51.]

Synonimy: konkubina, nałożnica.

MM