[zaloguj się]
[pdf]

MIĄSZO (22) av

miąszo (12), miąższo (10); miąszo Mącz (6), Calag, JanNKar (2); miąższo FalZioł (4), GlabGad (2), BielKron, SienLek, Strum; miąszo : miąższo Calep (3 : 1).

miąższo: -ſzſz- (4), -ſſz-. W comp (3), -żſz- (1), -zſz- (2).

o jasne.

comp mięższ(e)j (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn).

1. Szeroko w przekroju; niezbyt drobno; grubą warstwą; spisse Mącz, Cn (9): wſzytki thy rzecży przetłucż miąſzſzo á warz s proſtą wodą FalZioł I 51b; Wezmi twarog czoby dziſieyſzego tworzenia/ przyłoż go miązſzo na ranę FalZioł V 75, I 115b; kthore [trzciny] ſie tám rodzą miążſzo iáko láſki BielKron 276v; Mącz 409b; Obręcz/ to zową co ſye ná ſámym wierzchu przez śklenicę zda/ ták miąſzſzo/ iáko tylec nożowy SienLek 25v; Strum M4.

W charakterystycznych połączeniach: miąszo czynić, obrastać, rostący, przetłuc, przyłożyć (włożyć) (2), rodzić się.

Szereg: »gęsto i miąszo« (1): Takież włoſi im cżęſciej ie ogala, tim gęſciey y mięſſzey obraſtaią GlabGad B.
a. O tuszy istot żywych (1): Crassare et incrassare, Tuczić/ miąſzo czynić Mącz 67b.
2. Niskim dźwiękiem (3): Sirſzenie y Oſſy [...] bęcżą mięſſzey niżli pſzcżoły FalZioł IV 28c; Calep 447a.

W przeciwstawieniu: »miąszo ... subtylnie« (1): Przeto y niewiaſty ktore ſą gorętſze mięſſzey też mowią, zaſię zimne ſubtilniey GlabGad C8.

3. O cechach fonetycznych głosek: szumiąco (2): Ná przykład, cegłá przez gołé c/ ćiáło przez ć/ á czoło przez cz: gdźie to cz/ ináczéy iuż brzmi, niż któré z owych dwu: á to względem litery téy /z/ która dla tego ſie przykłáda, áby ſie syllábá miąſzo wymawiáłá. JanNKar E2, F4v.
*** Bez wystarczającego kontekstu (8): Crasse, Miąſzo/ Grubie. Mącz 67b; Pinguiter densum, Bárzo miąſzo. Mącz 300b, 409b; Dick machen. Miąſzo vcżynić. Densare, condensare Calag 125b; Calep 267a, 999b [2 r.].
Szereg: »gęsto a miąszo« (1): Spisso, Gęſzczę/ gęſto á miąſzo czinię. Mącz 409b.

Synonimy: 1. grubie, tłusto; 2. grubie.

Cf MIĄŻSZOWZDĘTY

MM