[zaloguj się]
[pdf]

MIRT (7) sb

mirt, miert m (5), mirta f (1), [mirtus, myrtus m, myrt f], mirt a. mirta (1); mi(e)rt BibRadz, Mącz, Calep (2), GosłCast; mirta FalZioł.

mirt, mirta (5), miert (2); mirt(a) FalZioł, Mącz, KochPam, GosłCast; miert BibRadz; mirt: miert Calep (1:1).

e z tekstów nie oznaczających é; a jasne.

Fleksja
sg pl
N mirt, mirtus mirty
G mirtu, mirty
A miert
I mirt(e)m
L mircie

sg N mirt (2), [mirtus]. ◊ G mirtu (1), mirty (1). ◊ A miert (1). ◊ I mirt(e)m (1). ◊ [L mircie.] ◊ pl N mirty (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w.

1. bot. Myrtus communis L. (.Rost); mirt zwyczajny, krzew z rodziny mirtowatych (Myrtaceae), występujący w obszarze śródziemnomorskim, ciętych gałązek używa się na wiązanki (wianki), liście i owoce dostarczają olejku wonnego myrtolu, używanego w lecznictwie; myrtus Calep, Cn; myrtus albus a. coniugulus a. niger Cn [myrtus ‒ porej vel bagno BartBydg; – drzewo we Włoszech dobrze smaczne jagody rodzące, z których wino czynią Mącz 240b] (6): Wezmi Pſidie, to ieſt ſkorek z iabłek Granatow/ Mirty FalZioł V 43v; Ná puſzczy poſtáwię Cedr/ ſośnią Miert [myrtum]/ y oliwne drzewo BibRadz Is 41/19; Mącz 240b; KochPam 81; Myrtus ‒ Myrt. Calep 686a; Kłádąc ná głowę moię więniec záſłużony/ Z mirtu/ z kádźidłá GosłCast 10; [O Mirćie, MIrtus/ ieſt drzewko máłe Cresc 1571 445].
a. [Pęd odroślowy mirtu: Przy Myrtowym drzewie/ rośćie iákoby bdłá/ álbo młodá Myrt, iáko hypociſtos przy Pśiéy różéy/ więtſzą ma moc niż Myrtus, śćiągáiącą UrzędowHerb 363b.]
2. bot. Ruscus aculeatus L. (Rost); myszopłoch kolczysty, krzewinka z rodziny liliowatych (Liliaceae), występujący w obszarze śródziemnomorskim, ma podobne do liści eliptyczne pędy (gałęziaki) z czerwonymi owocami. We Włoszech sporządzano z niego miotły; ruscum a. ruscus Calep, Cn (1):
Zestawienie: »miert polny« (1): Ruscum, vel ruscus. Humilis frutex eſt, foliis myrti, sed latioribus, cuspidis specie [...] German. Menſzdorn/ oder Keerbeſen/ ſcharpffer Myrtus. [...] Pol. Miotła, miert polni. Calep 933b. [Cf Legendum autem eſt Ruſcus Agreſtis, Myrtus Oxymirſmite. Po polſku też zową Aptékárze Bruſcus: [...] ieſt to Chróśćik máluchny [...] w Weneciiéy y w Padwi poſpolićie z tego Ruſzku czynią miotły UrzędowHerb 61b.]

Cf [MIERTYNA], [MIERTYNKA]

AKtt