[zaloguj się]
[pdf]

1. MSZYCA (8) sb f

-ſz- (7), -s- (1); -y- (5), -i- (3); -c- (5), -cz- (3).

Fleksja
sg pl
N mszyca mszyce
A mszyce

sg N mszyca (2). ◊ pl N mszyce (4). ◊ A mszyce (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. zool. Aphidoidea; mszyce, podrząd drobnych (lub bardzo małych) owadow z rzędu pluskwiaków równoskrzydłych (Homoptera), najczęściej szkodników wielu roślin; atacus, bombyx BartBydg; vermiculus brassicam et olera alia depascens, vermiculus hortorum, lens olerum Cn (5): Atacus, msycza, maior est bruco (brucho), slyep et dicitur vermis rodens olera BartBydg 16, 20; RejZwierc 107.

W porównaniach (2): Bo iako gęſte Mſzice nagle cię obſiędą Roſkoſzi ſwiata tego/ i odwodzić będą KochSat B3v; KmitaSpit C5.

Wyrażenie: »gęste mszyce« [szyk 1 : 1] (2): KochSat B3v; Strzyże prętko potárto/ iáko więc chłop lećie/ Mſzyce ná drzewie gęſte ćięſzką ręką gniećie. KmitaSpit C5.
2. Drobne kąśliwe owady, insekty [pl] (2): Cynozolon, herba, Kiernoźi korzeń ziele/ od ktorego mſzicze [!] pſóm z vſzu precz wypádayą Mącz 76c; A w nieznośnym prágnieniu ludźiom vſtá ſchnęły. To ie mſzyce rozliczné/ y muchy kąſáły KochPs 117.
3. zool. Sylvia curruca L.; piegża, potocznie trawniczek, ptak z rodziny pokrzewek (Sylviidae), zamieszkuje pobrzeża lasów, ogrody i parki Europy, zach. Azji i pn. Afryki, w Polsce chroniony (1): Curruca, Mſzice trawne/ Máły ptaſzek/ żywi ynſzich ptaków ptaſzętá miáſto ſwoyich Mącz 75a.
4. [bot. Verbascum blattaria L.; dziewanna rdzawa, roślina dwuletnia z rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae); blattaria, verbasculum, verbascum aurei floris Cn: BLATARIA, SPECIES. Verbaſci Mſzycá, Dźiewánká. TO źiele wſpomina Plinius libr. 22. cap. 9. Ze ſobie nálázło imię od Mſzyc/ któré gdy wyrwieſz á porzućiſz/ wnet ná niéy pełno mſzyc y inſzych chrobaków. UrzędowHerb 55a.]

Synonimy: 3. piegża; 4. dziewanka, knafliczka.

Cf MUCHA

AKtt