Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: MUSZKA

Następne hasło: MUSZKATELA »

MUSZKAT (23) sb m i n

muszkat (21) m, moszkat (1) m, muszkatum (1) n; moszkat Oczko; muszkat : muszkatum BielKron (5 : 1).

a oraz o pochylone.

Fleksja

	sg	pl
N	muszkåt	muszkåta
G	muszkåtu
A	muszkåt
I	muszkåt(e)m

sg N muszkåt (7). ◊ G muszkåtu (9). ◊ A muszkåt (4). ◊ I muszkåt(e)m (2). ◊ pl N muszkåta (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Znaczenia

1. bot. Myristica fragrans Houtt. (Rost); muszkatowiec wonny, drzewo z rodziny muszkatołowcowatych (Myristicaceae), pochodzące z Molukow; osnówka (Mucis arillus), nasiona zw. kwiatem muszkatołowym używane jako przyprawa korzenna podobnie jak jądro nasiona zw. gałką muszkatołową (23)
2. [bot. Prawdopodobnie Corylus colurna L. (Rost); leszczyna turecka, drzewo z rodziny brzozowatych (Betulaceae), które wydaje jadalne owoce zwane orzechami tureckimi, cennymi w handlu, używanymi w cukiernictwie]

1. bot. Myristica fragrans Houtt. (Rost); muszkatowiec wonny, drzewo z rodziny muszkatołowcowatych (Myristicaceae), pochodzące z Molukow; osnówka (Mucis arillus), nasiona zw. kwiatem muszkatołowym używane jako przyprawa korzenna podobnie jak jądro nasiona zw. gałką muszkatołową; macir, nucis odoratae seu myristicae involucrum Cn (23): Nux myristica. Eyn muſkatnuſz Muſkat Murm 117; Mymer¹ 18v; vwarz ie [ziele herba fortis] w białem winie, potym przeczedz przez chuſtę/ przyſyp że w to muſzkatu tartego FalZioł V 106v, +6a, V 49, 92, 114v; ná iednych [wyspach] goźdźiki/ [...] ná drugiey Cynámon/ Muſzkathá. BielKron 446, 268v, 446v marg, 451 v; SienLek 65.

W połączeniach szeregowych (10): FalZioł IV 45d, V 91; Do Kálekutu przywożą [...] korzenia wſzelkie/ iáko Piers / Goźdźiki / Imbier / Kádźidło / Láchá/ Muſzkat/ Kámienie/ Perły/ y ine rzecży BielKron 453v, 436; Nux. Orzech/ wſzeláki owoc w ſzczeſzuyách roſtący yáko ſą orzechy/ migdały/ káſtany/ żołądź/ muſzkat. Mącz 255c; podkurz záś pod nię [rodzącą] rzeczámi wonnymi iáko kádźidło/ gwoźdźiki/ muſzkat/ poley SienLek 116, 98, 101v, 116v; ſeccuł álbo poduſzeczkę ztegóż czynią/ vtłukſzy tychże korzenia/ to ieſt/ kminu/ móſzkatu/ gáłgánu/ cynámonu/ cytwaru/ tho co ſye podoba Oczko 32v.

W charakterystycznym połączeniu: muszkat tarty.

Zestawienie: »muszkat czarny« (1): Muſzkat cżarny albo ſmiady ktori oſtrego ſmaku w ſobie niema/ ten nieieſt vżytecżny. FalZioł III 10b.

2. [bot. Prawdopodobnie Corylus colurna L. (Rost); leszczyna turecka, drzewo z rodziny brzozowatych (Betulaceae), które wydaje jadalne owoce zwane orzechami tureckimi, cennymi w handlu, używanymi w cukiernictwie:

Wyrażenie: »muszkaty głuche«: Muſzkati głuche/ Avelana Indica. klein Indianiſchnus SienHerb K4#.]

Synonim: 1. mirystyka.

AKtt