« Poprzednie hasło: RODZINKA | Następne hasło: RODZONOŚĆ » |
RODZIWY (1) ai
o jasne.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | rodziwy | n | N | rodziw(e) |
G | rodziw(e)go | G | |||
A | A | rodziw(e) | |||
L | rodziwym, rodziw(e)m | L |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | rodziw(e) |
G | rodziwych | |
A | subst | rodziw(e) |
sg m N rodziwy. ◊ [G rodziw(e)go. ◊ L rodziwym, rodziw(e)m. ◊ n N rodziw(e). ◊ A rodziw(e). ◊ pl N subst rodziw(e). ◊ G rodziwych. ◊ A subst rodziw(e).]
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).
Znaczenia
1. [Dający obfity plon, urodzajny:
a. O ziemi: Acz temu owczarzowi [800 owiec] myta wielkie i żywności dają, ale tym sposobem tedy role naprawiają i czynią rodziwe. LustrPom 83, 24, 66; Przy tamie nad Nogatem jest też pole jedne rodziwe. LustrMalb I 110, I 70, 71.
Szereg: »dobry i rodziwy«: Pierwszy folwark Barglievicz przezwany w granicy miesckiej na gruncie dobrem i rodziwem, [...] staradawna zasadzony. LustrMalb I 106.
b. O roślinie; przen: Ná dolney tedy niſkośći y ná głębokiey pokorze BENEDICT święty záłożył budowánie náuki ſwey/ ná tey wſzczepił to rodźiwe drzewo oliwne/ ná tym grunćie Klaſztor ſwoy záłożył. RegułaKlon A3.
c. O czasie: kiedy jest urodzaj:
Wyrażenie: »czas rodziwy; lata rodziwe«: Na którem folwarku urodzą się: Żyta ozimego citra vel utra wedle czasu rodziwego kop 332 LustrPom 76; Czyni ten młyn na rok słodu jęczmiennego wedle lat rodziwych ł. 87/48. LustrMalb I 54.]
2. Urodziwy, piękny: Liberalis, Swiebodny/ Poczeſny/ y rodźiwy. Mącz 191a.
Synonimy: 1. plenny, płodliwy, płodny, płodzący; 2. cudny, piękny, poczesny, wdzięczny.
Cf [NIERODZIWY], RODNY, RODZAJNY
JR