[zaloguj się]
[pdf]

NAPROWADZIĆ (10) vb pf

Oba a jasne; teksty nie oznaczają ó.

Fleksja
inf naprowadzić
praet
sg pl
3 m naprowadził m pers naprowadzili
plusq
pl
3 m pers byli naprowadzili
conditionalis
sg
3 m by naprowadził
impersonalis
praet naprowadz(o)no

inf naprowadzić (2). ◊ fut 3 sg naprowadzi (1). ◊ praet 3 sg m naprowadził (3). ◊ 3 pl m pers naprowadzili (1). ◊ plusq 3 pl m pers byli naprowadzili (1). ◊ con 3 sg m by naprowadził (1). ◊ impers praet naprowadz(o)no (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Sprawić, by wiele czego lub kogo znalazło się (gdzieś) (z subiektywnym odczuciem wielości) [kogo, czego (pl a. sg rzeczownika bezpostaciowego); w tym: gdzie (5)] (7): [Antykryst] krzyżów obłudnych/ zmyſlonych/ y fáłſzywych/ do kośćiołá krześćijáńſkiego náprowádził. KrowObr C; Ludźi róznych náprowádźił Bóg k Troiéy/ żeby ią zgłádźił. GórnTroas 56.

naprowadzić komu (1): byli náprowádzili [attulerunt] Cydońcżycy y Corzánie drzewá cedrowego mnoſtwo Dawidowi. BudBib 1.Par 22/4.

W przeciwstawieniu: »wygnać ... naprowadzić« (1): Pan Kryſtus przedawáiące y kupuiące s kośćiołá wygnał/ á wikárij iego/ przedawáiących y kupujących do kośćiołá náprowádźił? KrowObr 11.

Zwrot: »naprowadzić w miechy srebrnych gości« = wzbogacić (1): Zá niego [króla Wacława] w náſze te Sármátckie włośći, Náprowádzono w miechy ſrebrnych gośći. KlonKr E.
W przen (2): Kto tego nie ma/ w wielu rzeczách pobłądzi/ y powaśnienia niepotrzebnego náprowádźi. SkarKazSej 662a.

W przeciwstawieniu: »porzucić ... naprowadzić« (1): Iáko oycowſką świętą wiárę porzućili/ y obcych bogow y inſzych Chryſtuſow z ludem do źiemie ſwey náprowádźili: pádło nánie przeklęctwo. SkarKazSej 683a.

2. Sprawić, by ktoś szedł drogą; przen (3):
Zwroty: »([kogo, co]) na (prawą) drogę naprowadzić« = dirigere ad rectum iter Mącz [szyk zmienny] (3): MurzNT Luc 1/79; Mącz 350c; To dla tego ták cżęſto powtarzam/ ábych wſzytkie proſtacżki/ boiące ſię Boga/ á do tego cżáſu błądzące/ ná drogę náprowádźić mogł NiemObr 98.

»naprowadzić nogi« (1): ten ktory ieſt latorośl weſzczłá zwyſokości/ aby śię wyiaśnił/ tym ktorzy śiedzą wcięmności i cięniu śmierći i naprowadźił nogi naſze na drogę pokoiu [dirige pedes nostros in viam pacis] MurzNT Luc 1/79.

Synonim: 1. nagromadzić, nawieść; 2. nakierować.

Formacje współrdzenne cf PROWADZIĆ.

Cf NAPROWADZENIE

KCh